در پی افزایش دوباره قیمت دلار در ایران، سران سه قوه در آخرین جلسه خود به بانک مرکزی اختیاراتی ویژه دادند تا «به صورت نامحدود» در بازار ارز مداخله کند.
این جلسه با حضور ابراهیم رئیسی رئیسجمهور، محمد باقر قالیباف رئیسمجلس و غلامحسین محسنی اژهای رئیس قوه قضائیه در ساعات پایانی روز چهارشنبه برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، همزمان با این جلسه، «تعدادی از صرافهای منتخب در ساختمان بانک مرکزی با مدیران ارزی این بانک جلسه داشتند.»
خبرگزاری فارس نیز به نقل از منبعی که نامش فاش نشده گزارش داد که صبح پنجشنبه، «دو نفر از دلال های بزرگ طلا و ارز» دستگیر شدهاند.
به نوشته این خبرگزاری، علت دستگیری این دو نفر «معاملات غیرقانونی و گسترده طلا و ارز» است.
دلار الان چند است؟
در حال حاضر درباره قیمت دلار در بازار آزاد ایران خبرهای ضد و نقیضی منتشر میشود.
در حالی که بسیاری از خبرگزاریها – از جمله باشگاه خبرنگاران جوان و خبرگزاری صدا و سیما – قیمت دلار را بین ۲۵ تا ۲۸ هزار تومان گزارش کردهاند، منابع دیگر میگویند که قیمت واقعی دلار بسیار بیشتر است.
خبرگزاری فارس، یکی از معدود رسانههای نزدیک به حاکمیت بود که روز پنجشنبه تایید کرد قیمت دلار از مرز ۳۱ هزار تومان فراتر رفته است. این اقدام خبرگزاری فارس از سوی وبسایت اقتصادنیوز «تابوشکنی» توصیف شد.
اقتصادنیوز خود از جمله رسانههایی است که در بخش «قیمت دلار»، در ۱۶ روز گذشته ارزش واقعی بازار آزاد را منتشر نکرده است. این رسانه، ۱۶ روز پیش گزارش داده بود که قیمت دلار به ۳۰ هزار و ۵۴۰ تومان رسیده است.
علاوه بر اقتصادنیوز برخی از وبسایتها و خبرگزاریهای دیگر نیز که به طور معمول قیمت ارز در بازار آزاد را منتشر میکنند، در حدود دو هفته گذشته قیمت دلار بازار آزاد را به روز نکردهاند.
در صورتی که قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۳۲ هزار تومان عبور کند، رکوردی جدید برای میزان سقوط ارزش ریال ثبت خواهد شد.
وبسایت «نوسان» که میگوید قیمت لحظهای بازار آزاد را منتشر میکند، تا پایان ساعت اداری روز پنجشنبه، قیمت هر دلار را ۳۱ هزار و ۶۲۰ تومان گزارش کرده است.
ممنوعیت معاملات آتی طلا و سکه
بر اساس گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سران قوا تصمیم گرفتند که علاوه بر افزایش اختیارات بانک مرکزی، معاملات آتی یا «فردایی» طلا و سکه را نیز ممنوع کنند.
معاملات آتی به داد و ستدهایی اطلاق میشود که طرفین بر سر قیمتی در آینده برای مبادله توافق میکنند. در این دسته از معاملات که به طور کلی در دنیای امروز بسیار رایج است، طرفین بر اساس شناخت خود از بازار و سیر تحولاتش تلاش میکنند که به سود دست یابند.
در معاملات آتی کسانی که بهتر بتوانند مسیر قیمتها را پیشبینی کنند سود میکنند و کسانی که در این پیشبینیها خطا کنند ضرر خواهند کرد. این دسته از معاملات به سرمایهگذاران کمک میکند تا در برابر نوسانهای بازار کمتر ضرر کنند.
در ایران، این دسته از معاملات به طور کلی با استناد به قوانین شرع اسلام در ارتباط با «قمار» همواره با محدودیتهایی روبهرو بوده و هرگز به شکل رسمی پذیرفته نشده است.
مساله لزوم ورود ایران به معاملات آتی به ویژه در بازار نفت از جمله مسایلی است که در سالهای اخیر بارها از سوی برخی کارشناسان اقتصادی به عنوان یکی از راههای افزایش درآمد دولت پیشنهاد شده است.
اما بهرحال به رغم ممنوعیت این دسته معاملات در ایران، در بازار آزاد ارز و طلا، برخی از سرمایهگذاران به چنین معاملاتی دست میزنند.
همواره این نگرانی وجود دارد که معاملات آتی، فراتر از یک ابتکار عمل اقتصادی برای درآمدزایی بر بازار اثر بگذارد و موجب کاهش یا افزایش قیمتها شود. به عنوان مثال زمانی که بسیاری از کارگزاران سرمایه به شکل مداوم پیشبینی میکنند که قیمت طلا رو به کاهش است، انتشار خبر این پیشبینیها میتواند به کاهش تقاضا و افزایش عرضه تبدیل شود و همین مساله به کاهش قیمت طلا بیانجامد.
در ارتباط با دلایل سقوط ارزش ریال در هفتههای اخیر، دلایل مختلفی مطرح شده که در صدر آنها، تورم شدید اقتصاد ایران بیش از دیگر دلایل تکرار میشود.
این موضوع موجب شده تا دولت ابراهیم رئیسی با انتقادهایی روبهرو شود. از جمله انتقادات او و همفکرانش علیه دولت پیشین جمهوری اسلامی، سقوط ارزش ریال، تورم بالا و کاهش قابل توجه قدرت خرید شهروندان بود.
BBC