شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزیر خارجه طالبان، می‌گوید ممانعت از تحصیل دختران نقض حقوق نیمی از جمعیت افغانستان است. آقای استانکزی در انتقادی تند و بی‌پیشینه از حکومت طالبان گفته است راه ندادن دختران به مکتب/مدرسه “راه حل نیست”.
آقای استانکزی این اظهارات را در سخنرانی خود در مراسم ششمین سالگرد درگذشت ملا اختر محمد منصور، رهبر پیشین طالبان روز یکشنبه (اول جوزا/خرداد) در کابل بیان کرد.
او گفت: “در افغانستان تا به حال هیچ‌کس حقوق شرعی زنان را در مناطق روستایی نداده است. تا به حال بیوه، حق ازدواج ندارد. اگر زنی حق ارث بخواهد، تمام دنیا بر خلاف شرع به او می‌خندند. حق تعلیم برایش داده نمی‌شود. این زنان اسلام و شریعت را کجا خواهند آموخت؟ در مکتب و مدرسه باید بیاموزند، مگر نه؟ این وظیفه دولت است که جلوی فساد را بگیرد. زنان باید از حقوقی که خدا، پیامبر و فرهنگ افغانستان حکم می‌کند برخوردار شوند.”
وی از طالبان خواست تا خود را با خواسته‌ها و مشکلات مردم تطبیق بدهند و اگر این کار را نکنند، زمان زیادی در قدرت نخواهند ماند.
از زمانی که طالبان در ماه اوت/آگوست پارسال به قدرت رسیدند، مکاتب/مدارس دخترانه بالای کلاس ششم را تعطیل کردند و صدها هزار دختر ماه‌ها از تحصیل بازماندند.
استانکزی کیست؟
اظهارات شیرمحمد عباس استانکزی، به عنوان یکی از اعضای ارشد طالبان، نشان‌دهنده اختلاف نظر در سطح رهبری در زمینه آموزش و حقوق زنان در حکومت طالبان است.
شیرمحمد عباس استانکزی در مذاکرات طالبان و آمریکایی‌ها و همچنین با دولت قبلی افغانستان از چهر‌ه‌های اصلی بود و چند سال در روند مذاکرات دوحه فعالانه حضور داشت.
بعد از روی کار آمدن گروه طالبان و اعلام کابینه سرپرست از طرف این گروه، او معاون وزارت خارجه شد. سپس گزارش‌هایی از ناراضی بودن آقای استانکزی در بعضی رسانه‌ها منتشر شد.
او مدت‌ها در مجالس اصلی طالبان حضور نداشت و بیشتر در امارات به سر می‌برد ولی چند روز پیش با عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر طالبان به کابل بازگشت.
اختلاف درونی میان طالبان عمیق‌تر شده؟
گمانه‌زنی‌ها در مورد اختلاف نظر او با بعضی دیگر از چهره‌ها با سیاست‌های اعلام‌شده حکومت طالبان به خصوص زمانی بالا گرفت که بعضی از رهبران ارشد طالبان از شاخه “حقانی” در مراسم شاخه دیگر دیده نشدند.
همچنین زمانی که طالبان در سوم حمل/فروردین سال جاری، تصمیم قبلی خود در مورد اجازه بازگشت دختران به دبیرستان‌ها (دوره متوسطه و لیسه) را پس گرفت و گفت تا اطلاع ثانوی این مدارس همچنان تعطیل خواهند بود، گفته شد در این زمینه میان رهبران طالبان اختلافاتی به‌وجودآمده است.
موضوع آموزش دختران و فرامین مربوط به زنان در سطح رهبری طالبان به موضوعی حساس مبدل شده است.
گفته می‌شود، میان برخی از رهبران تندرو و “تندورتر” در این زمینه اختلاف‌نظر وجود دارد.
اخیراً منابع متعددی در تماس با بی‌بی‌سی تایید کردهاند که شمار انگشت‌شماری از افراد تندرو اما بسیار تأثیرگذار در گروه طالبان با رفتن دختران به مکاتب مخالف هستند، در حالی که برخی از افراد مهم دیگر موافق هستند.
این نخستین بار است که فردی در سطح آقای استانکزی به‌صراحت خواستار اصلاحات در رویکرد حکومت طالبان شده است که نشانگر عمیق‌تر شدن اختلاف‌نظر در سطرح رهبری طالبان است.
عده‌ای از اعضای طالبان قبلا در صحبت با رسانه‌ها دستور طالبان در مورد ضرروت پوشانده شدن صورت زنان را “در حد توصیه” توصیف کرده بودند اما وزارت امربه‌معروف و نهی از منکر طالبان گفته است در صورت رعایت نکردن آن از طرف زنان، بستگان مرد آن‌ها مجازات خواهند شد.
اعمال محدودیت‌های فزاینده بر زنان از سوی طالبان واکنش‌های بین‌المللی در پی داشته است.
اخیراً نمایندگان ویژه آمریکا برای افغانستان گفتند که “مخالفت یکپارچه بین‌المللی” با محدودیت‌های فعلی و در حال گسترش بر حقوق و نقش زنان و دختران در جامعه را به وزیر خارجه طالبان، منتقل کردهاند.
طالبان خواستار عادی شدن روابط دیپلماتیک با آمریکا هستند. اما نمایندگان آمریکا برای افغانستان تاکید کردهاند که “دختران باید به مدرسه/مکتب بازگردند، زنان باید آزادانه رفت‌و‌آمد و بدون محدودیت کار کنند تا پیشرفتی برای عادی سازی روابط باشد.”
BBC
