رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در نشستی با خبرنگاران اعلام کرد توافق ایران و آژانس برای ادامه فعالیت‌های نظارتی ‘ضروری’ آژانس برای یک ماه دیگر تمدید شده است.
نشست خبری مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار بود دیروز برگزار شود اما به تعویق افتاد. آقای گروسی گفته است که اطلاعات ذخیره شده در دوربین های آژانس فعلا در اختیار ایران باقی خواهد ماند.
همزمان کاظم غریب آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس خبر داده که تصمیم این کشور برای ادامه توافق به مدت یک ماه دیگر به آژانس اطلاع داده شده و قرار است اطلاعات ذخیره شده سه ماه اخیر از فعالیت های اتمی ایران فعلا در اختیار سازمان انرژی اتمی باقی بماند.
این مقام ایرانی گفته است که درباره حذف یا انتقال این ذخایر به آژانس شرایط همانند توافق سه ماهه خواهد بود.
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران هم در بیانیه ای گفته است “با توجه به در جریان بودن مذاکرات فنی پیرامون حل و فصل موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی که به موازات مذاکرات وین در جریان است، حفظ داده های دوربین های نظارتی را به مدت یک ماه از تاریخ سوم خردادماه ۱۴۰۰ ادامه دهد تا از این طریق فرصت لازم برای پیشرفت و به نتیجه رسیدن مذاکرات فراهم شود”.
ایران گفته است که اطلاعات ذخیره شده در دوربین های آژانس را زمانی در اختیار بازرسان آژانس قرار می دهد که تحریم های آمریکا رفع شده باشد در غیر این صورت در پایان مدت توافق، این اطلاعات را به طور دائم حذف خواهد کرد.
همزمان با اظهارات این مقام ایرانی، مدیرکل آژانس گفته است که این آژانس هیچ “شرطی را برای اجرای ماموریت‌هایش نمی پذیرد”.
سه ماه پیش در اوایل اسفند سال ۱۳۹۹ ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک تفاهم موقت توافق کردند دوربین‌های آژانس به مدت سه ماه در تاسیسات هسته ای ایران فعالیت کند اما دسترسی به ذخایر آن تنها در صورتی ممکن شود که تحریم های آمریکا علیه ایران رفع شده باشد.
اینکه ایران تهدید کرده در صورتی که آمریکا تحریم‌های یکجانبه خود را لغو نکند، اطلاعات دوربین‌ها را پاک خواهد کرد، بخشی از این توافق بوده است.
هدف ایران از این اقدام وادار کردن ایالات متحده به رفع تحریم های دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ است.
روز گذشته تلویزیون دولتی ایران همچنین هم به نقل از یک مقام ناشناس در شورای عالی امنیت ملی گفت که توافق نامه بین آژانس و تهران می تواند “به طور مشروط” برای یک ماه تمدید شود.
آقای گروسی در حالی از تمدید نظارت ضروری آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران خبر داد که روز گذشته محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس ایران اعلام کرد آژانس بین‌المللی حق دسترسی به اطلاعات مراکز هسته‌ای را ندارد.
آقای قالیباف با اشاره به پایان یافتن “مهلت سه ماهه آژانس بین المللی انرژی اتمی برای دسترسی به اطلاعات مراکز هسته‌ای ایران” گفت از اول خرداد آژانس حق دسترسی به تصاویر مراکز هسته‌ای ایران ندارد.
همزمان با تمدید توافق میان ایران و آژانس میخائیل اولیانف، سفیر روسیه در آژانس از این کار استقبال کرده و آن را “قدمی قابل تقدیر” برای مذاکرات خوانده است.
به دنبال این توافق، مذاکراتی در وین آغاز شد که هدف آن اعمال مجدد محدودیت های اتمی بر ایران و در ازای رفع تحریم های ایالات متحده است.
مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا در وین، با میانجی‌گری طرفین اروپایی برجام و همچنین حضور نمایندگان روسیه و چین در جریان بوده است. مذاکره‌کنندگان حاضر در وین با ابراز خوشبینی از روند این مذاکرات، ارزیابی مثبتی از آن ارائه داده‌اند اما ایالات متحده می گوید برای چنین برداشتی، زود است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران اخیرا گفته بود “توافق اصلی” برای رفع تحریم‌های عمده آمریکا علیه ایران انجام شده و مذاکرات بر سر جزئیات ادامه دارد.
وزیر خارجه ایالات متحده گفته است که هنوز از سوی ایران آمادگی لازم را برای بازگشت به تعهداتش در برجام مشاهده نکرده است.
عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه و مذاکره کننده ارشد اتمی ایران گفت که در مذاکرات غیرمستقیم کشورش با آمریکا در وین برای احیای توافق هسته ای برجام “پیشرفت‌هایی خوبی” انجام شده است اما “چند موضوع کلیدی وجود دارد که باید حل شود”.
دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا سه سال پیش با خروج از توافق هسته ای برجام همه تحریم ها علیه ایران را دوباره اعمال کرد. این وضعیت باعث کاهش شدید درآمدهای ایران شد به شکلی که درآمدهای نفتی این کشور را به گفته مقام های دولتی از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال به کمتر از ۸ میلیارد دلار رساند.
در حال حاضر هدف از مذاکرات وین رفع تحریم های دوره آقای ترامپ و بازگشت ایران به محدودیت های اتمی است.
از جمله اقداماتی که ایران باید انجام دهد توقف غنی سازی ۲۰ و ۶۰ درصدی، کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده و افزایش سطح بازرسی های آژانس است.
وزیر خارجه ایران و معاون وی عباس عراقچی که مذاکره کننده ارشد اتمی در گفت و گوهای وین است از آمریکا خواسته اند که در اولین گام تحریم های ایران را بردارد و به این کشور فرصت دهد که رفع تحریم را “راستی آزمایی” کند.
انتظار می رود دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا این هفته آغاز شود. مذاکرات به خواسته آیت الله خامنه‌ای به صورت غیرمستقیم برگزار می شود.
ایران می گوید در این دور، طرف ها می توانند به توافق نهایی برسند.
bbc
