نگاه منفی ترکیه به پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو

یکی از مهم‌ترین تحولات ناشی از حمله روسیه به اوکراین، پایان دهه‌ها بی‌طرفی نظامی دو کشور مهم اسکاندیناوی یعنی فنلاند و سوئد بود. اولی اعلام کرده که رسما برای عضویت در ناتو درخواست داده و انتظار می‌رود سوئد هم به تبعیت از همسایه خود در روزهای آینده درخواستش را تسلیم کند.

به دنبال درخواست فنلاند، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، پیمان آتلانتیک شمالی، در بیانیه‌ای گفت این ائتلاف آماده پذیرش این کشور است با این باور که مشارکت آنان به امنیت و منافع دو طرف کمک می‌کند. همین موضوع در مورد سوئد هم مصداق دارد چرا که واشنگتن، برلین، لندن و پاریس تعهد این دو کشور را برای عضویت در مهمترین سازمان امنیتی جهان تایید کرده‌اند.

با این حال، ترکیه که دومین ارتش بزرگ ناتو است، با این تصویر مثبت که تقریبا تمام کشورهای عضو از جمله مهم‌ترین آنها توصیف می‌کنند، موافق نیست. رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، در اطلاعیه‌ای در ۱۳ ماه مه اعلام کرد که چطور آنکارا درباره پذیرش فنلاند و سوئد به عنوان عضو ناتو با بقیه اعضا اختلاف نظر دارد.

او در استانبول به خبرنگاران گفت: “در حال حاضر، ما تحولات مربوط به سوئد و فنلاند را دنبال می‌کنیم اما نگاه مثبتی نداریم.” آقای اردوغان با اشاره به گروه پ‌ک‌ک که آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد آن را در فهرست گروه‌های “تروریستی” قرار داده‌اند، سوئد و فنلاند را متهم کرد که “مهمانخانه تروریست‌ها” هستند.

روابط تلخ با استکهلم

ترکیه مدت‌های طولانی است که سوئد را به خاطر روابط نزدیک با پ‌ک‌ک (حزب کارگران کردستان) و ی‌پ‌گ (یگان‌های مدافع خلق) که آن را شاخه سوریه پ‌ک‌ک می‌خواند، شماتت می‌کند.

یکی از دلایل اصلی این مناقشه، تعریف و تفسیر کاملا متفاوت سوئد از مفهوم تروریسم است. سوئد که مدافع حقوق بشر و دموکراسی بوده، از نزدیک خواسته‌های کردها در ترکیه را دنبال کرده است حتی به قیمت آزردگی ترکیه.

برای مثال وزیر خارجه ترکیه به شدت آنا لیند، وزیر خارجه سوئد را برای برگزاری یک نشست ۲۰۲۰ استکهلم با نمایندگان ارشد ی‌پ‌گ محکوم کرده است.

ترکیه و سوئد همچنین بر سر عملیات مرزی ترکیه در شمال شرقی سوریه به نام علمیات چشمه صلح در اواخر سال ۲۰۱۹ با هم مجادله کردند. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه و آنا لیند، وزیر خارجه سوئد در جریان دیداری در آنکارا در سال ۲۰۲۱ با هم وارد مجادله لفظی شدند.

روابط بهتر ترکیه و فنلاند

در مقایسه با سوئد، روابط آنکارا و هلسینکی به مراتب بسیار بهتر است. آری ماکی، سفیر فنلاند در آنکارا، در اطلاعیه‌ای در ۱۲ ماه مه امسال روابط کشورش با ترکیه را “بسیار عالی” توصیف و یادآوری کرد که پکا هاویستو، وزیر خارجه فنلاند، در سال ۲۰۲۰ دو بار به ترکیه سفر کرده است.