پس از وقوع سه انفجار در مراسم خاکسپاری یکی از کشتهشدگان تظاهرات روز جمعه کابل که دست کم ۷ کشته و بیش از ۱۰۰۰ زخمی برجا گذاشت، محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان گفت می‌پذیرد نهادهای امنیتی این کشور نیاز به اصلاحات اساسی دارد.
این انفجارها امروز شنبه (۱۳جوزا/خرداد) در جریان خاکسپاری سالم ایزدیار، پسر محمد علم ایزدیار، نائب رئیس مجلس سنای افغانستان رخ داد. در این مراسم مقامات بلندرتبه دولتی نیز شرکت داشتند.
سالم ایزدیار یکی از پنج نفر کشته‌شده در تظاهرات دیروز کابل بود. تظاهرکنندگان روز جمعه در اعتراض بهانفجار روز چهارشنبه که نزدیک صد کشته و بیش از ۴۶۰۰ نفر زخمی داشت، به خیابان‌های کابل ریخته بودند.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان گفت قبول دارد که کاستی‌هایی وجود دارد و می‌پذیرد که به اصلاحات اساسی در نهادهای امنیتی نیاز است و این اصلاحات به گفته او به زودی انجام خواهد شد.
او افزود:”هیاتی، مامور شناسایی نیروهایی شده است که به تظاهرکنندگان روز جمعه شلیک کردند.”
بحران‌های پی‌درپی امنیتی ثبات سیاسی افغانستان را به شدت به چالش کشیده است. حملات بمبگذاران انتحاری امروز در خاکسپاری سالم ایزدیار که صدها نفر، از جمله مقام‌های ارشد حکومتی در آن حضور داشتند، می‌توانست به فاجعه جبران‌ناپذیری برای کشور تبدیل شود؛ اگر دامنه آن رهبران مجاهدین را فرامی‌گرفت.
سرعت رویدادهای خونبار پی‌هم ظاهرا دولت را سرگیجه و در قشر سیاسی کشور شکاف را عمیق‌تر کرده است. عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت که از بمبگذاری امروز جان به سلامت برد، موضع نرم در پیش گرفت و مردم را “در این شرایط” سخت به وحدت و اتحاد فراخواند. ولی صلاح الدین ربانی، وزیر خارجه و سرپرست حزب جمعیت اسلامی و عطا محمد نور، رئیس اجرایی جمعیت با ادبیاتی تند به کوتاهی دولت در جلوگیری از حوادث خونین تاختند.
انگشت انتقاد بسیاری از چهره‌های سیاسی به سوی اشرف غنی، رئیس جمهوری کشور نشانه رفته است. با این حال، جوهر کلام آقای غنی که خطاب به ملت سخن گفت، بر محور “وحدت ملی” در مقابل دهشت‌افکنانی بود که ظاهرا می‌خواهند نظام را از درون بپاشانند. او قول اصلاحات، پیگرد قانونی تیراندازان به راهپیمایان کابل و تقویت وحدت ملی داد. آقای غنی هشدار داد: “آنان می‌خواهند تا آشفتگی، شکاف، تفرقه، بی‌اعتمادی و چنددستگی میان ما رخنه کند.” او آشفتگی اوضاع خاورمیانه مانند سوریه، سومالی، لیبی را به رخ مردم افغانستان کشید و بار دیگر هشدار داد که بی‌اتفاقی می‌تواند افغانستان را هم در مسیر سراشیبی قرار دهد.
رئیس‌جمهوری که از زمان روی کار آمدن نتوانسته دور خودش اجماع ملی تشکیل بدهد، دشوار به نظر می‌رسد که بتواند با این سخنان دل مردم را به دست آورد و چادرهای اعتراضی در قلب شهر کابل را برچیند، به ویژه که معترضان بمبگذاری چهارشنبه یک روز خونین دیگر را نیز پشت سر گذاشتند. از این رو، فردا روز سرنوشت‌سازی برای حکومت وحدت ملی افغانستان خواهد بود و رئیس‌جمهوری باید ثابت کند که در مدیریت بحران بی‌اعتمادی سیاسی می‌تواند مانند یک رهبر ظاهر شود.
در مراسم خاکسپاری سالم ایزدیار، عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی، صلاح‌الدین ربانی، وزیر خارجه و بسیاری دیگر از مقام‌های ارشد دولتی حضور داشتند و دقایقی پس از انفجارها اعلام شد که به رئیس اجرایی و وزیر خارجه آسیبی نرسیده است.
آقای عبدالله در یک نشست خبری حضور یافت و گفت این حمله از سوی سه مهاجم انتحاری انجام شد و مهاجمان در میان نمازگزاران جابجا شده بودند. آقای عبدالله گفت که افغانستان در معرض یک تجاوز “بسیار وحشیانه” قرار دارد و مردم را به آرامش دعوت کرد.
صلاح الدین ربانی، وزیر خارجه افغانستان و رئیس حزب جمعیت اسلامی افغانستان در پی این انفجارهای امروز در صفحه رسمی فیسبوک خود نوشت که به زودی موضعش را در مورد “تروریست‌های داخل نظام و تصفیه حساب ملی با آنها” اعلام می‌کند.
عطامحمد نور، والی بلخ و رئیس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افغانستان هم در واکنش به انفجارهای امروز در کابل گفت که این انفجارها “توطئه ناجوانمردانه و حمله مستقیم به یک جریان مشخص سیاسی” است. آقای نور گفت این انفجارها “گمانه‌ها در مورد دست داشتن حلقاتی در درون نظام در سازماندهی این حملات را بیشتر می‌سازد.”
آقای نور همچنین از عملکرد نیروهای امنیتی در تامین امنیت مراسم خاکسپاری امروز انتقاد کرد.
گلی نبی احمدزی، فرمانده گارنیزیون کابل، شب گذشته در یک نشست خبری گفته بود که آنها اطلاعاتی در دست دارند که نشان می‌دهد مخالفان مسلح دولت درصدد حمله به تجمعات مردم هستند.
در همین حال شماری از برگزارکنندگان تظاهرات روز جمعه در کابل امروز جریانی را زیر عنوان “رستاخیز برای تغییر” ایجاد کردند و در یک نشست خبری گفتند به اعتراضات خود ادامه خواهند داد.
معترضان روز جمعه دولت را به ناتوانی در حفظ امنیت شهروندان متهم کردند و خواهان کناره‌گیری دولت به رهبری اشرف غنی، رئیس جمهوری، و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی شدند.
امروز سفارت آمریکا در کابل، پیش از وقوع انفجارها در مراسم خاکسپاری با انتشار بیانیه‌ای گفت در حالی‌که از تظاهرات مسالمت‌آمیز در جامعه دموکراتیک استقبال می‌کند، در تظاهرات روز جمعه در کابل برخی عناصر سیاسی “تنگ‌نظرانه” از این فرصت استفاده کرده و به خشونت دامن زدند.
bbc
