امیدواری دیپلمات ها به رسیدن به توافق در روز دوشنبه

درحالی که آخرین ضرب الاجل تعیین شده در مذاکرات اتمی ایران و قدرت ها دوشنبه به سر می آید، روز یکشنبه نشانه هایی قوی – به خصوص از سوی مقام های ایرانی – از احتمال رسیدن به توافق در روز دوشنبه ظاهر شده است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران یکشنبه عصر در پاسخ به سوال خبرنگاران دایر بر اینکه توافق “امروز یا فردا؟” به دست خواهد آمد جواب داده: “فردا.”

در طول روز یکشنبه یکی از قوی ترین نشانه ها از نزدیک بودن توافق در سخنان حسن روحانی، رئیس جمهور ایران ظاهر شد که گفت: “خدا را شکرگزارم، به وعده‌ای که در انتخابات راجع به حل و فصل مسئله هسته‌ای دادم عمل کردم.”

تحولات لحظه به لحظه روز یکشنبه را اینجا بخوانید

با این حال آقای روحانی برای محکم کاری اضافه کرد که “حتی اگر همین‌جا هم که در قدم های آخر مذاکرات هستیم کار متوقف شود ما به وظیفه‌مان عمل کردیم”.

خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از دو دیپلمات نوشت که مذاکره کنندگان در وین قصد دارند روز دوشنبه اعلام کنند که به توافق رسیده اند.

به علاوه سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دوشنبه عصر وارد وین شد که نشانه دیگری از نزدیک بودن توافق تعبیر شد.

یک دیپلمات غربی روز یکشنبه به شبکه سی ان ان گفت: “تقریبا به نقطه پایان (برای حل اختلافات) رسیده ایم.”

یک منبع آگاه آلمانی که به فرانک والتر اشتاینمایر وزیر خارجه این کشور نزدیک است یکشنبه شب به خبرگزاری رویترز گفت:‌ “از نقطه نظر وزرای خارجه، فقط چند عنصر اندک برای توافقی آب بندی شده با ایران کم داریم.”

او افزود: “هنوز امکان شکست وجود دارد، اما ما واقعا به هدف نزدیکیم…. مذاکرات اکنون مطلقا در مرحله نهایی است و به شدت در طول شب ادامه دارد.”

ایران و گروه پنج به علاوه یک (اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) به همراه نمایندگان اتحادیه اروپا برای رسیدن به یک توافق جامع بر اساس تفاهم نامه ماه آوریل لوزان و طرح عمل مشترک ژنو – که پاییز ۲۰۱۳ امضا شده بود – مذاکره می کنند.

هدف مذاکرات مهار برنامه اتمی ایران و رفع نگرانی از حرکت این کشور به سوی دستیابی به ظرفیت ساخت سلاح اتمی – اتهامی که ایران رد می کند – و در مقابل رفع تحریم های ایران است.

‘مسائل مهمی باقی است’

خبرها در مورد احتمال دستیابی طرف ها به یک توافق در روز یکشنبه بالا گرفت و این احتمال قوت گرفت که مذاکرات تا آخر شب به نتیجه برسد.

خبرگزاری های عمده جهان در طول روز یکشنبه به نقل از دیپلمات ها گزارش دادند که یک توافق تاریخی در تیررس است و شماری از مذاکره کنندگان در وین هم ابراز امیدواری کردند تا آخر شب توافق حاصل شود.

اما یک مقام بلندپایه آمریکایی در میانه روز هشدار داد که هنوز مسائل مهمی باقی است.

این دیپلمات که نامش فاش نشد گفت:‌ “ما هرگز در مورد زمان چیزی در جریان این مذاکرات گمانه زنی نکرده ایم، و حالا هم قصد این کار را نداریم – به خصوص با توجه به این واقعیت که مسائل عمده در گفتگوها هنوز باید حل شود.”

شبکه سی ان ان هم یکشنبه بعد از ظهر به نقل از یک مقام ارشد ایرانی که از او نام نبرده نوشت: “دو یا سه چیز (اختلاف) باقی مانده که باید حل شود.”

یک دیپلمات هم به خبرگزاری فرانسه گفت که “۹۸ درصد متن کامل شده است.”

دو دیپلمات در محل مذاکرات گفتند که کار به روی توافق در بعد از ظهر یکشنبه همچنان ادامه داشته و به علاوه متن تهیه شده باید توسط همه طرف ها مرور شود. متن اصلی توافق یک سند تقریبا ۱۰۰ صفحه ای توصیف می شود که به غیر از صدها صفحه ضمایم توافق است.

به این ترتیب همه نگاه ها به روز دوشنبه دوخته شده، زمانی که سومین ضرب الاجل تعیین شده از ابتدای ماه ژوئیه تاکنون به سر خواهد آمد.

به علاوه در روز یکشنبه – برخلاف دو هفته اخیر – دیگر زمزمه ای از تمدید دوباره مذاکرات بعد از دوشنبه شنیده نشد.

لوران فابیون وزیر خارجه فرانسه پس از ورود به وین گفت: “امیدوارم که بالاخره در حال ورود به مرحله نهایی ماراتن مذاکرات باشیم. به عقیده من همینطور است.”

علیرضا میریوسفی دیپلمات ایرانی گفت: “توافق در دسترس است. در این مرحله فقط نیازمند اراده سیاسی است.”

جان کری وزیر خارجه آمریکا یکشنبه گفت: “فکر می کنم درحال رسیدن به بعضی تصمیمات واقعی هستیم. بنابراین از آنجا که هنوز چند کار سخت باقی مانده من می گویم که همچنان امیدوار هستم.”

فیلیپ هموند وزیر خارجه بریتانیا به لندن رفته اما انتظار می رود صبح دوشنبه به وین بازگردد. اما آقای فابیوس برنامه سفر به جمهوری آفریقای مرکزی و اتیوپی را لغو کرد تا در وین بماند.

علیرغم اظهارنظرهای مختلف در روز یکشنبه جزئیاتی از اینکه در روزهای اخیر دقیقا در مورد چه موضوع هایی پیشرفت به دست آمده یا چه اختلافاتی باقی است منتشر نشد.

با این حال ایندیرا لاکشمانان خبرنگار بلومبرگ در وین در پیامی در توییتر نوشت:‌ “دیپلمات ها می گویند که تحریم تسلیحاتی سازمان ملل برطرف خواهد شد اما نه به طور ناگهانی، بلکه پس از مدتی.”

در یک هفته اخیر مساله تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران – که خرید و فروش سلاح توسط ایران را منع می کند – یکی از یک عمده ترین موانع باقی مانده در مذاکرت توصیف می شد.

سناتور مکانل و ‘سختگیری’ کنگره

همزمان در روز یکشنبه سناتور میچ مکانل، رهبر اکثریت جمهوری خواه سنا، با ابراز تردید در مورد کیفیت توافق احتمالی با ایران پیش بینی کرد که دولت اوباما ممکن است در کنگره با موانعی در تایید این توافق روبرو شود.

سناتور مکانل در پاسخ به سوال شبکه فاکس در مورد تایید هرگونه توافق در کنگره گفت:‌ “به کرسی نشاندن این توافق برای دولت بسیار دشوار خواهد بود.”

براساس قانون بازبینی موافقتنامه اتمی ایران که در کنگره تصویب شده، رئیس جمهور آمریکا وظیفه دارد پنج روز پس از رسیدن به توافق با ایران، متن موافتنامه را برای بررسی تسلیم کنگره کند.

با توجه به عبور از ضرب الاجل کنگره – ۱۰ ژوئیه – نهاد قانونگذاری آمریکا اکنون ۶۰ روز برای بررسی این توافق و لغو یا حفظ تحریم های کنگره علیه ایران وقت خواهد داشت. البته در صورت تصمیم کنگره به حفظ تحریم ها، نمایندگان باید حداقل دو سوم آرا را داشته باشند تا در برابر وتوی رئیس جمهور مصون شود.

سناتور جمهوری خواه باب کورکر که از نویسندگان این قانون است یکشنبه به شبکه ان بی سی گفت که قانونگذاران به دقت توافق احتمالی با ایران را مرور خواهند کرد تا از پاسخگو بودن ایران اطمینان حاصل کنند.

سناتور باب منندز که دموکرات است اما از منتقدان مذاکرات با ایران بوده گفت که پیش از قضاوت در انتظار متن توافق خواهد بود.