سی و نهمین دوره مسابقات قهرمانی فوتبال زیر ۱۹سال پسران آسیا از تاریخ ۲۲ مهرتا ۹ آبان به میزبانی بحرین برگزار میشود. مسابقات قهرمانی جوانان آسیا در سال ۱۹۵۹ پایه گذاری شد و در ابتدا اوایل هر سال برگزار میشد اما از سال ۱۹۷۸ به هر دو سال یک بار تغییر پیدا کرد.
چهار تیم صعود کننده به مرحله نیمه‌نهایی مسابقات فوتبال زیر ۱۹سال آسیا؛ جواز حضور در جام جهانی زیر بیست سال را به دست می‌‌آورند که سال آینده در کره جنوبی برگزار خواهد شد. جوانان ایران در سال ۲۰۰۱ موفق به حضور در جام جهانی جوانان شد ند. ایران تاکنون سه بار میزبان مسابقات فوتبال جوانان آسیا بوده است. جوانان ایران از میزبانی خود به یک قهرمانی در سال ۱۳۵۲، یک نایب قهرمانی سال ۱۳۵۶ و یک مقام چهارمی ۱۳۷۹ دست پیدا کرده‌اند.
دو مقام قهرمانی و نایب قهرمانی ایران در تهران با مربیگری حشمت مهاجرانی و یاگوودیچ به دست آمدند. با توجه به تغییر قوانین انتخابی جام جهانی جوانان در آسیا؛ تنها حضور ایران در جام جهانی جوانان؛ حاصل چهارم شدن شاگردان مهدی مناجاتی در تهران بود. تیم ملی جوانان ایران در اولین حضور خود در جام جهانی آرژانتین ؛ با سه شکست مقابل غنا؛ فرانسه و پاراگوئه به کار خود پایان داد.
کره جنوبی با سی و شش بار حضور در دور پایانی و کسب دوازده عنوان قهرمانی؛ پر افتخار ترین تیم در رده زیر ۱۹ سال آسیا است. این مسابقات در چهار گروه برگزار میشود.
در گروه یک؛ بحرین، عربستان سعودی، کره جنوبی و تایلند قرار دارند. تیم‌‌های کره شمالی، امارات متحده عربی، عراق و ویتنام گروه دوم را تشکیل داده اند. ایران، قطر – مدافع عنوان قهرمانی- ژاپن و یمن در گروه سه قرار دارند.
تیم ملی زیر نوزده سال ایران به ترتیب به دیدار قطر، ژاپن و یمن خواهد رفت.
جوانان ایران در صورت صعود به مرحله یک‌چهارم نهایی؛ باید به دیدار یکی از تیم‌‌های ازبکستان، استرالیا، چین و تاجیکستان درگروه چهارم مسابقات برود. دومین صعود جوانان ایران به جام جهانی؛ علاوه بر صعود از گروه خود، به پیروزی مقابل یکی از تیم‌‌های صعود جوانان کننده گروه چهارم بستگی دارد. صعود به به جام جهانی و بازی در مقابل تیم های صاحب سبک در فوتبال دنیا ارزشی به مراتب بالاتر از کسب قهرمانی در آسیا دارد.
آماده سازی برای دور نهایی مسابقات جوانان آسیا
دور مقدماتی مسابقات زیر ۱۹ سال آسیا سال گذشته برگزارشد. ایران در مشهد موفق شد با ۱۵ گل زده و بدون گل خورده به دور نهایی این مسابقات صعود کند. کویت، اردن و نپال حریفان جوانان ایران در دور مقدماتی بودند.
مربیگری تیم جوانان زیر۱۹ سال ایران را امیر حسین پیروانی بر عهده دارد. پیروانی؛ علاوه بر سابقه دستیاری در چند تیم باشگاهی و تیم المپیک ایران در بازیهای آسیایی گوانگ ژو؛ سابقه سرمربیگری تیم ملی دانشجویان ایران را هم در کارنامه دارد.
بعد از صعود ایران به دور نهایی مسابقات زیر ۱۹ سال آسیا؛ برگزاری اردو‌های آماده سازی این تیم با فراز و نشیب‌هایی رو به رو شد. لغو بازی با انگلستان به رغم اعلام امیر حسین پیروانی مبنی ارسال دعوت‌نامه این کشور به فدراسیون فوتبال ایران. لغو بازی با دو تیم عراق و تاجیکستان در کیش پیش از اعزام به بحرین و جایگزین شدن دو تیم لیگ برتری نفت تهران و سایپا به جای آنها، نشان از عدم توجه مسئولین به انجام دقیق برنامه‌های آماده سازی این تیم دارد.
هرچند که اعزام قبلی این تیم به تورنمنت جوانان کیوجینگ در کشور چین؛ تجربه خوبی برای پیروانی و شاگردان او بود که نقاط ضعف خود را بشناسند. پیروزی مقابل چین میزبان و قزاقستان و شکست مقابل مکزیک؛ حاصل کار تیم ملی زیر ۱۹ سال ایران در آن تورنمنت بود.
ایران که برای بیستمین بار جواز حضور در دور نهایی فوتبال زیر ۱۹سال آسیا را کسب کرده، سابقه چهار بار قهرمانی این مسابقات – ۱۹۷۳،۱۹۷۴،۱۹۷۵،۱۹۷۶- را در کارنامه خود دارد. مربی آن سال‌های تیم ملی جوانان ایران حشمت مهاجرانی بود. مهاجرانی بعد از موفقیت در تیم ملی زیر نوزده سال ایران؛ سرمربی بزرگسالان شد و دو سال بعد برای اولین بار تیم ملی بزرگسالان ایران را به جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین برد.
در گروه ایران؛ قطر با دوازده بار حضور در این مرحله از مسابقات فوتبال جوانان آسیا، یکبار قهرمان شده است. تنها قهرمانی قطری‌ها دو سال پیش و در میانمار به دست آمد. تیم ملی جوانان ایران با مربیگری علی دوستی‌‌مهر در آن مسابقات با دو باخت و یک برد از صعود به دور بعدی بازماند. ژاپنی‌ها با سی و پنج و یمن با پنج حضور در دور پایانی؛ تا کنون موفق به کسب عنوان قهرمانی نشده اند.
عامل موفقیت: مربی یا بازیکنان
توجه باشگاه‌های حرفه‌ای دنیا به مسابقات زیر نوزده سال و انگیزه بالای بازیکنان این رده سنی برای جلب توجه استعدادیاب‌ها و حضور در لیگ‌های معتبر دنیا باعث میشود مسابقات این رده سنی همواره از کیفیت و هیجان خاصی برخوردار باشد.
اگر حضور استعداد یاب‌های باشگاه‌های حرفه‌ای در هنگام برگزاری مسابقات جوانان باعث تلاش و هیجان بیشتر بازیکنان باشد، کیفیت بازی آنها اما دلایل دیگری دارد. وجود مربیان با دانش که ازهوش، تجربه بین‌المللی و قدرت انتقال بالا در بازیهای بزرگ برخوردار هستند باعث میشود که یک بازیکن؛ علاوه بر انجام دستورات تاکتیکی از بازی خود لذت ببرد و بیشتر به چشم بیاید.
با توجه به تجربیات گذشته این رده سنی علاوه بر بازیکنان تاکتیک‌پذیر و با تجربه در بازیهای بزرگ باشگاهی و بین المللی؛ به مربیان بزرگ و با دانش هم نیاز دارد. این همان کمبودی بود که متاسفانه در دو دوره گذشته باعث عدم صعود تیم ملی زیر ۱۹ سال جوانان ایران به جام جهانی شد.
تجربه در جوانی
عدم اعتماد مربیان لیگ برتر برای بازی دادن به جوانان زیر ۱۹ سال و نبود لیگ‌های سراسری و دیدار‌های بین المللی باشگاهی یکی دیگراز دلایل نتیجه نگرفتن این رده سنی فوتبال ایران در آسیا است.
در بین بازیکنان تیم جوانان ایران تنها شش بازیکن سابقه همراهی تیم‌‌های بزرگسالان لیگ برتر ایران را در کارنامه خود دارند. محمد سلطانی مهر و علی شجاعی از سایپا، رضا کرملاچعب از پرسپولیس تهران، عارف غلامی از سپاهان اصفهان، رضا شکاری از ذوب آهن، امید نورافکن از استقلال تهران. از میان این شش بازیکن؛ امید نورافکن و رضا کرملاچعب کاپیتان تیم ایران؛ بیشترین تجربه را در لیگ ایران دارند.
بازی ندادن مربیان ایرانی به بازیکنان زیر ۱۹ سال در لیگ در حالی صورت می‌گیرد که تیم اوزاکای ژاپن از هشت بازیکن زیر ۱۹ سال در ترکیب خود استفاده می‌کند و ۱۵ بازیکن تیم زیر ۱۹ سال کره جنوبی در لیگ دانشگاهی آن کشور مشغول بازی هستند.
وجود لیگ‌های فوتبال جوانان و نوجوانان و برگزاری منظم مسابقات این رده‌های سنی؛ باعث پشتوانه‌سازی برای باشگاه‌ها و تیم‌‌های ملی رده‌های مختلف خواهد بود. کاری که در دهه شصت با وجود مشکلات ناشی از جنگ با عراق به خوبی انجام می‌‌گرفت.
محسن گروسی از جوانان استقلال و اکبر یوسفی از جوانان نفت در همان مسابقات جوانان تهران مطرح شدند و همزمان محسن گروسی برای بزرگسالان استقلال هم به میدان می‌‌رفت.
اگر بدانیم در آن روزگار تنها دو هفته‌نامه ورزشی در ایران منتشر میشد، تصور دیدن عکس‌ها و اخبار رقابت این دو بازیکن بر سر کسب عنوان آقای گلی جوانان باشگاه‌های تهران در آن دو نشریه سخت خواهد بود. امروز نام دو گل زن برتر جوانان تهران را چه کسی می‌داند؟
کوروش بازیار
bbc
