شروع ماجرا:
روز یکشنبه (۴ مارس/۱۳ اسفند)، سرگئی اسکریپال، جاسوس سابق روسیه که در بریتانیا زندگی می‌کند، همراه با دخترش یولیا پس از آن که در یک رستوران غذا خوردند، روی نیمکتی در یک مرکز خرید در شهر سالزبری در جنوب بریتانیا بیهوش شدند.
سرگئی اسکریپال، سرهنگ بازنشسته اطلاعات ارتش روسیه، سرگئی اسکریپال، سرهنگ بازنشسته اطلاعات ارتش روسیه، در سال ۲۰۰۶ به اتهام فاش کردن هویت ماموران اطلاعاتی روسیه برای سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا با حکم ۱۳ سال حبس در روسیه زندانی شده بود.
او در سال ۲۰۱۰ یکی از چهار زندانی بود که مسکو در جریان تبادل ۱۰ جاسوس آمریکایی با ایالات متحده آزاد کرد. او بعد از آزادی به بریتانیا آمد و پناهندگی گرفت.
در پی یافت شدن آقای اسکریپال و دخترش در حالت بیهوشی، این احتمال مطرح شد که ممکن است این دو نفر عمدا مسموم شده باشند.
وزیر خارجه بریتانیا روز سه‌شنبه ۶ مارس (۱۵ اسفند) در مجلس عوام این کشور گفت که وضعیت سرگئی اسکریپال و دخترش از لحاظی یادآور مسمومیت الکساندر لیتوینیینکو با ماده رادیواکتیو پلونیوم در سال ۲۰۰۶ است.
تشکیلات جاسوسی روسیه متهم به مسموم کردن و قتل الکساندر لیتوینیینکو، عضو سابق این تشکیلات شده بود، به همین دلیل احتمال ارتباط دولت روسیه با این حادثه مطرح شد.
حق نشر عکسEPA/ YULIA SKRIPAL/FACEBOOKImage captionسرگئی اسکریپال و دخترش یولیا
نتیجه آزمایش و متهم شدن روسیه
روز یکشنبه (۱۱ مارس/۲۰ اسفند) بیبیسی مطلع شد که در رستورانی که سرگئی اسکریپال، جاسوس سابق روس و دخترش یولیا غذا خورده بودند، بقایای یک عامل اعصاب کشف شده است. پیشتر پلیس بریتانیا اعلام کرده بود که این دو نفر با گاز اعصاب هدف قرار گرفته بودند.
روز سه‌شنبه (۱۳ مارس/۲۲ اسفند) ترزا می، نخست وزیر بریتانیا گفت سم اعصابی که در حمله به آقای اسکریپال و دخترش استفاده شده از نوع جنگی بوده و از جمله عوامل اعصاب است که در روسیه تولید می‌شود.
نخست‌وزیر بریتانیا تا پایان روز سه‌شنبه (۱۳ مارس) به روسیه فرصت داد تا در این باره توضیح دهد وگرنه این موضوع را “اعمال زور غیرقانونی دولت روسیه علیه بریتانیا” تلقی خواهد کرد.
خانم می روز چهارشنبه گفت نظر به گزارشی که از سوی مدیران سازمان های اطلاعاتی دریافت کرده، “هیچ نتیجه گیری محتمل دیگری غیر از نقش داشتن دولت روسیه وجود ندارد.”
روسیه در مهلت تعیین‌شده توضیحی درباره این مسئله نداد و بارها دست داشتن در حمله به سرگئی اسکریپال و دخترش را تکذیب کرد.
اقدامات بریتانیا
روز چهارشنبه (۱۴ مارس/۲۳ اسفند) نخست وزیر بریتانیا اعلام کرد که این کشور به تلافی حمله به یک جاسوس سابق روس با سم اعصاب در جنوب بریتانیا، ۲۳ دیپلمات روسیه را از بریتانیا اخراج می‌کند. خانم می گفت که این افراد در واقع مأموران اطلاعاتی روسیه هستند که به نام دیپلمات در بریتانیا فعالیت می‌کنند. او یک هفته به این ۲۳ نفر فرصت داد تا خاک بریتانیا را ترک کنند.
برخی اقدامات دیگر بریتانیا:
- دولت بریتانیا همچنین تصمیم گرفت که وزرا و اعضای خانواده سلطنتی این کشور در بازی‌های جام جهانی در روسیه شرکت نکنند.
- اگر شواهدی به دست آید که دارایی‌های دولتی روسیه در بریتانیا بر ضد شهروندان و ساکنان بریتانیا استفاده می‌شود، این دارایی‌ها مسدود خواهد شد.
- بازرسی و بررسی پروازهای خصوصی، گمرکات و حمل و نقل از سوی روسیه افزایش خواهد یافت.
- ارتباطات و تماس‌های برنامه‌ریزی‌شده در سطح بالا بین روسیه و بریتانیا به حالت تعلیق در خواهد آمد.
- دعوت رسمی بریتانیا از سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه برای آمدن به بریتانیا مسترد خواهد شد.
خانم می گفت اگر “تحریکات روسیه” ادامه یابد، اقدامات دیگری هم از سوی بریتانیا گرفته خواهد شد.
بریتانیا چه اقدامات دیگری می‌تواند انجام دهد:
- برخی اعضای پارلمان بریتانیا اقدام علیه ثروتمندان روس ساکن لندن و بررسی امکان ضبط دارایی‌های آنها را پیشنهاد کرده‌اند
- بریتانیا همچنین می‌تواند پخش رسانه روسی آرتی (روسیه امروز) را متوقف کند. روسیه تهدید کرده که در صورت این اقدام، فعالیت تمام رسانه‌های بریتانیایی در روسیه را ممنوع خواهد کرد.
روز پنجشنبه (۲۴ اسفند/۱۵ مارس)، روسای جمهوری آمریکا و فرانسه، صدراعظم آلمان و نخست‌وزیر بریتانیا در یک بیانیه مشترک گفتند که “ما رهبران فرانسه، آلمان، ایالات متحده و بریتانیا مراتب انزجار خود را از حمله روز ۴ مارس ۲۰۱۸ به سرگئی و یولیا اسکریپال در شهر سالزبری ابراز می داریم.”
بیش از ۲۵۰ مامور مبارزه با تروریسم، مامور تحقیق در این باره شده‌اند و حدود ۱۸۰ نفر از پرسنل نظامی از جمله نیروهایی که در تسلیحات شیمیایی تخصص دارند، برای کمک به عملیات پاکسازی، به سالزبری اعزام شده‌اند.
حق نشر عکسGETTY IMAGES
جلسه اضطراری سازمان ملل
روز چهارشنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد به درخواست بریتانیا درباره حمله به جاسوس سابق روس و دخترش جلسه اضطراری برگزار کرد.
جاناتان الن، معاون سفیر بریتانیا در سازمان ملل، روسیه را به نقض تعهداتش براساس کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی متهم کرد.
در مقابل واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل، نقش مسکو در آن حمله را رد کرد و خواستار ارائه “شواهد عینی” از سوی بریتانیا در حمایت از این ادعا شد.
نیکی هیلی سفیر آمریکا هم گفت که واشنگتن “در همبستگی کامل” در کنار بریتانیا می‌ایستد. او گفت آمریکا همیشه موقع نیاز در کنار بریتانیا خواهد بود. کاخ سفید هم گفت ایالات متحده در این ارزیابی با بریتانیا اشتراک نظر دارد.
واکنش و اقدامات روسیه
روسیه همچنان دست داشتن در حمله به آقای اسکریپال و دخترش را رد می‌کند و اخراج دیپلمات‌هایش را “خصمانه، غیرقابل توجیه و تنگ‌نظرانه” خوانده است.
روز پنجشنبه (۱۵ مارس/۲۴ اسفند) وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که در واکنش به اخراج ۲۳ دیپلمات روس از بریتانیا “به زودی” دیپلمات‌های بریتانیایی را از کشور اخراج خواهد کرد. سرگئی لاوروف به رسانه‌های روسی گفت که اخراج آنها “قطعا” صورت می‌گیرد.
وزیر امور خارجه روسیه اتهامات بریتانیا علیه روسیه را “کاملا گستاخانه” توصیف کرد.
آقای لاوروف همچنین گفت رویکرد بریتانیا در قبال موضوع تحت تاثیر مشکلات ناشی از برگزیت، روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، صورت گرفته است.
bbc
