وزارت خارجه آمریکا نتیجه گیری های “موسسه علوم و امنیت بین‌المللی” که روز پنجشنبه در گزارشی ادعا کرد ایران به طور محرمانه از معافیت هایی در ارتباط با محدودیت های اعمال شده بر برنامه اتمی براساس برجام برخوردار شده را رد کرده است.
در گزارش این گروه به قلم دیوید آلبرایت و آندریا استیکر آمده است که آن تسهیلات توسط کمیسیون مشترک مسئول نظارت بر اجرای برجام تصویب شد که ایالات متحده و سایر کشورهای عضو گروه ١+٥ در آن عضویت دارند.
عمده ترین معافیت مورد اشاره اجازه یافتن ایران برای نگهداری مقادیری اورانیوم غنی شده با خلوص پائین در تاسیسات هسته‌ای این کشور است که از حد مقرر در برجام تجاوز می‌کند.
در این گزارش آمده است که اگر این معافیت برای ایران منظور نمی‌شد، مقادیر اورانیوم موجود در بعضی از تاسیسات هسته‌ای ایران از حد منظور شده در برجام تجاوز می‌کرد و در نتیجه، مانع از اجرایی شدن برجام در ضرب‌الاجل مورد نظر، یعنی روز ١٦ ژانویه سال جاری می‌شد.
جان کربی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پنجشنبه بعد از ظهر گفت که تعهدات ایران براساس برجام (توافق اتمی ایران و قدرت ها) تغییری نکرده و اهداف آن هم جابجا نشده است.
او گفت: “کمیسیون مشترک از ابتدا با هدف رسیدگی به مشکلات اجرایی پدید آمد و کار آن محرمانه است.”
بنابه گزارش “موسسه علوم و امنیت بین‌المللی” یکی از معافیتهای داده شده به ایران، نگهداری اورانیوم با خلوص ٣.٥ درصد به میزانی بالاتر از ۳۰۰ کیلوگرم است که در برجام تعیین شده است. همچنین، کمیسیون نظارت بر اجرای برجام به ایران اجازه داده تا مقدار نامعلومی اورانیوم با خلوص ٢٠ درصد را “در محفظه‌های آزمایشگاهی” نگهداری کند در حالیکه براساس برجام، تمامی ذخایر اورانیوم ٢٠ درصدی ایران باید به سوخت رآکتور تحقیقاتی تبدیل شود.
آقای کربی در این مورد گفت: “براساس برجام ایران به ذخیره ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم خلوص پایین که به عنوان ماده شکافت پذیر هسته ای کاربرد دارد محدود است؛ این محدودیت تغییری نکرده و ایران از آن فراتر نرفته است.”
او تاکید کرد که کمیسیون مشترک “استثنایی قائل نشده است که به ایران اجازه دهد از محدودیت مربوط به اورانیوم خلوص پایین فراتر رود.”
آقای کربی در مورد محدودیت آب سنگین ایران گفت: “ایران برای یک دوره کوتاه از محدودیت آب سنگین فراتر رفت، اما آژانس بین المللی انرژی اتمی متوجه آن شد و ایران آن را بی دردسر اصلاح کرد.”
سخنگوی وزارت خارجه گفت که کنگره در جریان کار کمیسیون مشترک قرار دارد و اگر اعضای کنگره سوالی دارند دولت به آنها پاسخ خواهد داد.
کاخ سفید هم در بیانیه ای نوشت که “آمریکا و شرکای آن به ایران اجازه نداده اند و نخواهند داد تا از تعهداتش براساس برجام طفره رود.”
در این بیانیه آمده است: “هر ادعایی غیر از این کاملا غلط است، از جمله این ادعا که ما روز اجرا را پیش آنکه ایران به تعهداتش در ارتبط با برنامه اتمی عمل کند جلو انداختیم. به خصوص آژانس بین المللی انرژی اتمی تصدیق کرده است که ایران مواد حساس اتمی که براساس برجام مجاز نیست در اختیار ندارد.”
“در نتیجه اجرای تعهدات برجام از سوی ایران، این کشور حداقل یک سال از کسب مواد شکافت پذیر برای ساختن یک بمب فاصله دارد درحالی که تا پیش از اجرای برجام فقط چند ماه از آن فاصله داشت.”
کاخ سفید گفت که قبلا هم شاهد “تلاش منتقدان برای تضعیف آن توافق با اطلاعات نادرست و تحریف” بوده است اما افزود که برجام توافقی موثر بوده است.
پیشتر رویترز به نقل از دیوید آلبرایت، مدیر موسسه و از بازرسان تسلیحاتی سابق سازمان ملل، نوشته بود که در این معافیت‌ها “راه گریزهای قانونی” به صورت محرمانه برای ایران منظور شد و در مجموع، “به نظر می‌رسد که به نفع ایران بوده است.”
در گزارش “موسسه علوم و امنیت بین‌المللی” آمده است که دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در روز ١٦ ژانویه موضوع معافیتهای منظور شده برای ایران را، البته پس از اینکه مورد توافق قرار گرفته بود، در یک سند محرمانه به اطلاع اعضای کنگره آمریکا رساند اما از انتشار عمومی آنها خودداری کرد.
با اینهمه، سناتور دموکرات باب مندز و عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا که از منتقدان برجام است، به رویترز گفته که از معافیتهای مورد اشاره خبری ندارد و گزارشی در مورد آنها دریافت نکرده است.
bbc
