ماهواره پرتاب شده توسط ایران به دلیل نقص مراحل پرتاب در مدار زمین قرار نگرفت.
روز سه‌شنبه، ٢٥ دی (١٥ ژانویه)، محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در مطلبی در توییتر خود خبر داد که ماموریت قرار دادن ماهواره ساخت جمهوری اسلامی در مدار زمین ناکام مانده است.
آقای جهرمی گفته است: “بامداد امروز (سه شنبه) با وزیران ICT دولت‌های هشم تا دوازدهم به پایگاه فضایی امام خمینی رفتیم، ماهواره با طی دو مرحله موفق، در مرحله سوم به سرعت کافی نرسید و پیام در مدار آرام نگرفت.” نام ماهواره پرتاب شده “پیام” بوده است.
جواد آذری جهرمی شامگاه گذشته در مطلبی با هشتگ “آینده روشن” در توییتر خود گفته بود: “خبر خوبی برایتان دارم. حدس بزنید چی شده؟” او صبح امروز گفت که: “خبر خوب مربوط به پرتاب ماهواره امیرکبیر بود که امروز ساعت ۴ صبح در مرکز امام خمینی وزارت دفاع صورت گرفت. با وزرای سابق ارتباطات میزبان دوستانمان در وزارت دفاع بودیم.”
وی گفته است که “دانشمندان در مجموعه تولید ماهواره عملیاتی به موفقیت رسیدند این دستاورد بزرگی بود دوستان دفاعی همه تلاش خود را کرده اند و همه مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند فرایند ساخت ماهواره و در مدار قرار گرفتن آن تکنولوژی پیچیده ای است اخبار مربوط به شکست ماهواره های خارجی را شنیده‌اید و این فقط منحصر به ما نیست ما دستاوردهای زیادی در حوزه فضایی داشتیم.”
به گفته وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی، سرعت جدا شدن ماهواره از ماهواره‌بر مناسب نبود و به سرعت مطلوب نرسید و در لحظه آخر، ماهواره در مدار قرار نگرفت. از چند روز پیش، منابع دولتی و مقامات جمهوری اسلامی از پرتاب موشک حامل ماهواره و قرار دادن ماهواره در مدار زمین سخن گفته و پرتاب آن را مژده داده بودند.
این خبر واکنش‌هایی را در خارج از کشور در پی داشت. ایالات متحده پرتاب موشک پرتابگر این ماهواره را ناقض تعهدات ایران در چارچوب مصوبه شورای امنیت در مورد لغو تحریم‌های هسته‌ای دانسته و دولت فرانسه نیز از ایران خواسته بود از پرتاب این موشک خودداری ورزد. قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت مصوب ٢٠ ژوئیه ٢٠١٥ که پس از اعلام دستیابی به برجام صادر شد، شرایط لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران و تعهدات این کشور را تعریف کرده است.
در بخشی از این قطعنامه، به برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی نیز اشاره شده است اما در مورد تفسیر این بخش به ویژه در مورد ماهیت موشک‌های مورد نظر قطعنامه، بین مقامات جمهوری اسلامی و برخی کشورهای دیگر اختلاف نظر وجود دارد. در عین حال، شورای امنیت تولید موشک‌های قادر به حمل کلاهک هسته‌ای توسط ایران را منع کرده است.
مقامات آمریکایی گفته‌اند که ساخت و پرتاب موشک حامل ماهواره پوششی برای آزمایش موشک‌های دوربرد قادر به حمل کلاهک هسته‌ای است و به همین دلیل، ایران را به نقض تعهدات خود در چارچوب قطعنامه شماره ٢٢٣١ شورای امنیت متهم کرده بودند.
در مقابل، مقامات و رسانه‌های جمهوری اسلامی پرتاب این ماهواره را “مژده داده” و انتقاد غرب از استفاده از موشک دوربرد حامل ماهواره را مردود دانسته بودند. از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری، روز گذشته در سفر به استان گلستان گفت که: “در روزهای آتی ماهواره پیام به زودی توسط ماهواره بر ساخت داخل به فضا پرتاب خواهد شد و در ۶۰۰ کیلومتری زمین قرار می‌گیرد.” وی افزود که “هم ماهواره و هم ماهواره‌بر توسط جوانان و دانشگاهیان کشورمان به ویژه دانشگاه امیرکبیر ساخته شده است.”
اعلام شده بود که این ماهواره توسط موشک ماهواره‌بر سیمرغ به فضا پرتاب خواهد شد. موشک ماهواره‌بر سیمرغ ماهواره‌بر چند مرحله‌ای ساخت صنایع هوافضای جمهوری اسلامی ایران که در ۱۴ بهمن ۱۳۸۸ روز ملی فناوری فضایی رونمایی شده‌است.
براساس گزارش‌ها، موشک سیمرغ برای اولین بار درمرداد ماه سال ١٣٩٦ به فضا پرتاب شد اما منابع آمریکایی گفتند که پرتاب این موشک موفقیت‌آمیز نبود و سیمرغ هنگام پرتاب یا قبل ار رسیدن به مدار منفجر شد.
مقامات جمهوری اسلامی بررسی پوشش گیاهی، بهبود امکانات نظارت بر گرد و غبار، حریق اراضی کشاورزی، عکسبرداری از زمین و اندازه گیری تشعشعات فضایی برای بررسی اثر پرتوهای کیهانی بر عملکرد ماهواره را از جمله ماموریت‌های ماهواره پیام عنوان کرده بودند.
هنوز ایالات متحده و سایر منتقدان برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی نسبت به پرتاب موشک ماهواره‌بر و در عین حال، شکست ماموریت آن واکنشی نشان نداده‌اند. برخی ناظران هشدار داده بودند که ممکن است پرتاب موشک ماهواره‌بر باعث تشدید و گسترش دامنه فشار بر ایران شود.
bbc
