یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی با حضور در کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا به سوالات آنها درباره موافقتنامه های آژانس با ایران پاسخ داده است، اما برخی سناتورها با نارضایتی جلسه را ترک کرده اند.
آقای آمانو در این جلسه به خصوص در مورد دو توافق جانبی محرمانه میان سازمان تحت نظرش با ایران توضیح داد. اما او تاکید کرد که براساس تعهدات قانونی اش حق افشای جزئیات توافق ها را ندارد.
باب کورکر سناتور جمهوری خواه، رئیس کمیته روابط خارجی، بعد از جلسه گفت که اعضا با “اطمینان کمتر” نسبت به قبل جلسه را ترک کرده اند.
او گفت: “اکثریت اعضای کمیته با سوالات خیلی بیشتری از آنچه قبلا داشتند از جلسه خارج شدند. من می توانم نقطه نظر خودم را بگویم که بعد از جلسه اطمینان کمتری دارم.”
کنگره آمریکا قرار است تا ماه سپتامبر در مورد توافق ماه ژوئیه قدرت ها با ایران در وین – برای مهار برنامه هسته ای ایران در قبال کاهش تحریم ها – نظر بدهد.
اعضای کنگره چند هفته ای است که برای کسب جزئیات محرمانه موافقتنامه های اخیر ایران با آژانس اتمی سازمان ملل فشار می آورند.
مقام های دولت آمریکا قبلا با حضور در کنگره توضیح داده اند که به محتوای آن توافق ها دسترسی ندارند.
موافقتنامه های جانبی آژانس اتمی با ایران با هدف به نتیجه رساندن تحقیقات این سازمان در مورد ابعاد احتمالا نظامی برنامه اتمی ایران امضا شده است. اما موافقتنامه ها براساس مقررات آژانس محرمانه است.
ایران در ماه ژوئیه اجازه “دسترسی مدیریت شده” تحت کنترل زیاد را برای بازدید از مراکز نظامی اش داد. این تدابیر بخشی از پروتکل الحاقی آژانس اتمی است که ایران اکنون به عنوان بخشی از توافق وین آن را پذیرفته.
یکی از موافقتنامه های جانبی، مربوط به گام های مشخصی است که آژانس می خواهد ایران برای پاسخگویی به سوالات قدیمی درباره برنامه اتمی اش بردارد.
موافقتنامه دیگر به چگونگی جمع آوری اطلاعات از پایگاه نظامی پارچین – محل تحقیقاتی که ادعا می شود ایران برای ساخت سلاح هسته ای انجام داده – مربوط است.
به خصوص همین بخش مربوط به پارچین بود که در جلسه روز چهارشنبه سنا پررنگ جلوه کرد.
بعضی نمایندگان کنگره می گویند که آژانس اتمی موافقت کرده است نیازی نیست بازرسان سازمان وارد پایگاه نظامی پارچین شوند، بلکه در عوض می توانند کار نمونه برداری از این سایت را به مقام های ایران بسپارند تا آژانس در مرحله بعد آنها را تحلیل کند.
سناتور کورکر گفت: “حتی نتوانستیم او را راضی کنیم تایید کند که دسترسی فیزیکی به داخل پارچین وجود خواهد داشت.”
آقای آمانو به خبرنگاران گفت او سرخوردگی سناتورها را درک می کند اما افزود “توضیح داده است که تعهدات حقوقی اش می گوید که باید از اسرار پادمان محافظت کند.”
سناتور ارشد دموکرات در این کمیته، بن کاردین، گفت مهم است که اعضای کنگره حداقل بتوانند بخش های مهم موافقتنامه های ایران و آژانس را ببینند.
او گفت: “به نظر من جلسه امروز مفید بود، اما جای دیدن اسناد را نمی گرفت.”
سناتور جمهوری خواه دیوید پردو هم با ابراز سرخوردگی به خبرگزاری فرانسه گفت: “سوال شماره یک ما این است که آیا به دو موافقتنامه جانبی دست پیدا می کنیم یا نه، که پاسخ منفی بود.”
اما آقای آمانو از موثر بودن موافقتنامه های سازمان تحت نظرش با ایران سخن گفت.
او گفت: “توضیح دادم که چرا دو موافقتنامه (جانبی) توانایی آژانس را به طور قابل توجهی در جهت ماموریت راستی آزمایی در ایران تقویت می کند.”
او گفت در نتیجه این تدابیر، آژانس اطلاعات خیلی بیشتری درباره ماهیت برنامه هسته ای ایران کسب خواهد کرد.
او افزود: “با این دو موافقتنامه، ما فرصتی منحصر به فرد برای حل مسائل گذشته و انجام یک رشته گسترده از فعالیت های راستی آزمایی داریم.”
همزمان به گزارش خبرگزاری فرانسه وندی شرمن، معاون امور سیاسی وزارت خارجه آمریکا، با حضور در جلسه کمیته بانکی سنا گفت که او این دو موافقتنامه جانبی را خوانده و در مورد بخش های مهم آن به سناتورها توضیح خواهد داد.
bbc
