در یک سالگی خروج نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان، شورای امنیت سازمان ملل متحد میزبان نشست پرتنشی روی وضعیت افغانستان بود.
در این نشست که به ابتکار روسیه، سه شنبه، (۸ سنبله/مهر) برگزار شد، نمایندگان کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه، آمریکا، بریتانیا ونروژ روی وضعیت اقتصادی، حقوق بشری و سیاسی افغانستان بحث‌های داغ داشته و همدیگر را به کم‌کاری، تاثیر مخرب بر افغانستان متهم کردند.
لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در این نشست با انتقاد تند از عملکرد طالبان گفت که «آنها {طالبان} به جای محافظت از مردم افغانستان، مردم را گرسنه نگه داشتند و سرکوب کردند».
نماینده آمریکا گفت که هیچ کشوری که در مورد مهار تروریسم جدی است، از دسترسی بی قید و شرط طالبان به منابع مالی در بانک مرکزی افغانستان، که مدت‌ها پیش از بین رفته بود و هیچ سیستم نظارتی معتبر یا مستقلی برای مبارزه با تامین مالی تروریست‌ها ندارد، حمایت نمی‌کند.
انتقاد تند روسیه و چین و پاسخ بریتانیا
روسیه حضور بیست ساله آمریکا در افغانستان را مورد انتقاد شدید قرار داد و گفت: «آمریکا و ناتو برای تقویت اقتصاد افغانستان هیچ کاری نکرده‌اند و حضور آنها افغانستان را به عنوان «کانون گرم تروریسم» و کشت و توزیع مواد مخدر مبدل ساخت.»
چین همچنین آمریکا و هم‌پیمانانش را به «فرار از مسئولیت و رها کردن مردم افغانستان» متهم کرد. چین از قطع کمک‌های توسعه‌ای، مسدود ماندن دارایی‌ها، و تحمیل «انزوای سیاسی و محاصره» افغانستان از سوی آمریکا شدیدا انتقاد کرد.
در پاسخ به انتقادهای شدید چین و روسیه نماینده بریتانیا در شورای امنیت گفت: «بریتانیا از بهار ۲۰۲۲ تا بهار ۲۰۲۳، متعهد به کمک ۶۷۵ میلیون دلار به مردم افغانستان شده است. او همچنین افزود: «وزیر خارجه بریتانیا میزبان نشستی برای جلب کمک‌های بشردوستانه به افغانستان بود که در آن نشست حدود ۲.۵ میلیارد دلار کمک‌های بشردوستانه از سوی کشورهای مختلف تعهد شد. اما روسیه هیچ کمکی نکرده و چین تنها ۲ میلیون دلار کمک متعهد شد.»
نماینده آمریکا با اشاره به اینکه کشورش بزرگترین کمک‌کننده افغانستان است و تنها سال گذشته ۷۷۵ میلیون دلار کمک‌های بشردوستانه به افغانستان کرده است خطاب به روسیه و چین گفت:« جز برگشت به گذشته و انتقاد، شما برای کمک به مردم افغانستان چی کردید؟»
وضعیت وخیم حقوق بشر
مارکز پوتزل، معاون نماینده سازمان ملل در افغانستان (یوناما) از شیوه حکومت‌داری طالبان انتقاد کرد و گفت: «با وصف شایعات زیاد در مورد اصطکاک داخلی میان طالبان، آنها همواره خود را به عنوان حکومت یکپارچه معرفی می‌کنند». آقای پوتزل همچنین گفت: «رابطه بخش اجرایی طالبان در کابل و رهبری این گروه در قندهار روشن نیست.».
او با اشاره به بسته ماندن مکاتب دختران گفت: «اعمال حاکمیت بر اساس فرمان و از طریق تصمیمات سیاسی، که مطابق با «اسلام و سنت‌های افغانی» اعلام شده است، حقوق و آزادی‌های اساسی بشر را به‌ویژه برای زنان و دختران محدودتر کرده است».
نمایندگان آمریکا، بریتانیا و نروژ از وضعیت بد حقوق بشری در افغانستان شدیدا اظهار نگرانی کرده و طالبان را متهم به نقض حقوق شهروندان افغانستان کردند. اکثریت نمایندگان در شورای امنیت از وضعیت ناگوار حقوق بشری در افغانستان انتقاد کرده و طالبان را متهم به نقض گسترده حقوق بشر کردند.
جیمز کریوکی، معاون نماینده دائمی بریتانیا در شورای امنیت گفت که «ادعاهای موثقی در مورد قتل‌ها، بازداشت‌ها و ناپدید شدن های فراقانونی از جمله فعالان جامعه مدنی، نیروهای امنیتی پیشین و مقامات دولتی وجود دارد.» آقای کریوکی افزود: «محدودیت‌های اسفناکی بر زنان و دختران افغانستان اعمال شده است؛ از جمله نبود دسترسی به آموزش، اشتغال و خدمات و آزادی رفت و آمد و پوشش آنها».
ترین همربک، نماینده نروژ در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با اظهار شدید ناامیدی از عملکرد طالبان گفت: «ما بارها گفتیم که طالبان را بر عملکرد آنها قضاوت خواهیم کرد، نه حرف‌هایشان.»
خانم همربک گفت: «گزارش یک ماه پیش یوناما نشان داد که بخش عمده رفتار طالبان سرکوب و تهدید است؛ چه در مقابل زنان، چه در مقابل معترضان و هم رسانه‌ها.»
بی بی سی
