وزیر خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است که اگر ایران ممنوعیت های مندرج در قطعنامه های سازمان ملل در ارتباط با مبادله تسلیحاتی یا برنامه موشکی را نقض کند، باعث بازگشت خودکار تحریم های مربوط به برنامه اتمی نخواهد شد.
جان کری گفت: “ممنوعیت مبادلات تسلیحاتی و بازگشت خودکار تحریم ها (snapback) ربطی به هم ندارند. بازگشت فوری تحریم ها به مجموعه متفاوتی از تعهدات مربوط می شود. بنابراین اگر ایران بخش مربوط به منع تسلیحاتی را زیر پا بگذارد، موافقتنامه هسته ای را نقض نکرده.”
براساس موافقتنامه وین میان ایران و قدرت ها – که هدف آن مهار برنامه اتمی ایران در مقابل کاهش تحریم هاست – اگر ایران تعهداتش را نقض کند، آن دسته از قطعنامه های تحریمی سازمان ملل علیه این کشور که به برنامه اتمی مربوط می شود، فورا به حالت اولیه برخواهد گشت.
به گزارش رویترز عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایران ماه پیش گفت که کشورش قصد تابعیت از تحریم های مربوط به خرید و فروش سلاح یا برنامه موشکی را ندارد: “هرگاه لازم باشد برای متحدان خود در منطقه سلاح بفرستیم، چنین خواهیم کرد. از این کار شرمنده نیستیم.”
با این حال جان کری گفت که آمریکا اهرم هایی برای جلوگیری از تلاش ایران در این زمینه خواهد داشت.
او به رویترز گفت که آمریکا و متحدانش “ابزارهای فراوانی در اختیار دارند” تا در صورت نقض ممنوعیت خرید و فروش سلاح و تحریم های موشکی علیه ایران اقدام کنند.
او گفت: “در خارج از چارچوب توافق (وین) یک قطعنامه مشخص سازمان ملل وجود دارد که مانع ارسال سلاح از طرف ایران برای حزب الله می شود. یک قطعنامه دیگر و مشخص سازمان ملل وجود دارد که مانع ارسال سلاح از ایران برای شبه نظامیان شیعه در عراق می شود.”
آقای کری افزود که قطعنامه های مشابه سازمان ملل، فروش سلاح به شورشیان حوثی در یمن، کره شمالی و سایر خریداران بالقوه سلاح از ایران را ممنوع می کند.
رویترز می نویسد که ایران مکررا تحریم های تسلیحاتی و موشکی سازمان ملل را نقض کرده که اسناد این موارد تخطی از سال ۲۰۱۰ توسط هیات کارشناسان سازمان ملل جمع آوری شده است.
آقای کری روز سه شنبه در سخنان دیگری گفت که اگر کنگره توافق ایران را رد کند، آمریکا به هیچ وجه نمی تواند مانع همکاری تجاری متحدانش با ایران شود.
او استدلال کرد که بعد از امضا توافق، رویکرد متکی بر تحریم های سنگین، دیگر عملی نیست.
او گفت: “شوخی می کنید؟ فکر می کنید آمریکا می تواند متحدانش و بانکها و کسب و کارهای آنها را به خاطر آنکه خود ما توافق را کنار گذشته ایم تحریم کند؟ و ما می خواهیم آنها را وادار به کار دلخواهمان کنیم درحالی که آنها زیر توافقی را امضا کردند که خود ما پیشگامش بودیم؟”
او نسبت به پیامدهای جدی دنبال کردن چنین رویکردی پس از پذیرش توافق از سوی ایران و دیگر اعضای گروه۱+۵ هشدار داد.
از جمله به گفته او اینکه آمریکا و اسرائیل در صورت لازم آمدن اقدام نظامی علیه ایران از حمایت سایر کشورها محروم خواهند بود و دلار آمریکا موقعیت خود به عنوان پول ذخیره جهان را از دست خواهد داد.
آقای کری همچنین این نگرانی ها را که توافق وین به ایران اجازه خواهد داد بعد از ۱۵ یا ۲۰ سال “به کشوری در آستانه اتمی شدن بدل شود” را نامشروع خواند زیرا به گفته او ایران حالا هم در چنین موقعیتی است.
او گفت: “وقتی ما سیاست عدم پذیرش غنی سازی را دنبال می کردیم، ایران به آن مرحله رسید.”
او در حالی اظهار نظر می کند که سناتور دموکرات و یهودی چاک شومر که اخیرا مخالفت خود با توافق وین را اعلام کرد بار دیگر خواستار رویکردی تازه برای مهار برنامه اتمی ایران شده است.
او در نیویورک گفت که واشنگتن هنوز می تواند جهان را وادار به منزوی کردن ایران تا زمان گرفتن امتیازهای بیشتری از تهران کند.
سناتور شومر گفت حتی اگر آمریکا کنار بکشد و سایر کشورها تحریم ها را بردارند، تحریم های “قدرتمند” ثانویه می تواند مانع تجارت دولت های خارجی با ایران شود.
انتظار می رود چاک شومر رهبر اقلیت دموکرات در سنا شود و مخالفت او با توافق وین ضربه ای به کاخ سفید بوده است که خواهان تصویب توافق در کنگره است.
bbc
