World

واکنش‌ها به دیدار ترامپ-کیم؛ موفقیت بدون قطعیت

دیدار تاریخی دونالد ترامپ و کیم جونگ اون، رهبران آمریکا و کره‌شمالی در سنگاپور در حالی از سوی رهبران جهان با استقبال روبرو شده که در داخل آمریکا هنوز بسیاری از نامشخص بودن جزئیات توافق اولیه و مبهم بودن سرنوشت نهایی آن سخن می‌گویند.

تنها ساعتی پس از این دیدار که هزاران دوربین تلویزیونی لحظه به لحظه شکل‌گیری آن را به طور زنده پخش کردند، چین، ژاپن و کره‌جنوبی که همگی در همسایگی کره‌شمالی قرار دارند و سرنوشت‌شان به آینده این مذاکرات گره خورده، از دیدار آقایان ترامپ و کیم به عنوان یک “فصل جدید در تاریخ” شبه جزیره کره استقبال کردند.

مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی که در شکل‌گیری این دیدار نقش حیاتی داشت و خودش هم ظرف دو ماه گذشته دو بار با کیم جونگ اون دیدار کرده، امروز گفت: “آمریکا و دو کره فصل جدیدی از تاریخ صلح و همکاری را رقم خواهند زد.”

با وجود این، سخنگوی دولت کره‌جنوبی گفته “مفهوم دقیق و نیت” آنچه آقای ترامپ گفته “باید دقیقا بررسی شود”.

چین، تنها حامی و شریک تجاری کره‌شمالی و دومین اقتصاد بزرگ جهان، ضمن تاریخی خواندن دیدار امروز گفته اگر پیونگ‌یانگ به قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمینه توقف آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی وفادار بماند باید تحریم‌ها علیه این کشور به تدریج کاسته شود.

شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن ضمن تمجید از “رهبری و تلاش مجدانه” رئیس‌جمهور آمریکا گفته از توافق بر سر غیراتمی شدن کره‌شمالی استقبال می‌کند و آن را گامی مهم در آغاز مرتفع کردن مشکلات پیونگ‌یانگ با همسایگانش می‌داند.

شینزو آبه، هفته گذشته به مدت سه ساعت در کاخ‌سفید با آقای ترامپ دیدار کرد و در کنفرانس خبری پس از آن به خبرنگاران گفت که از رئیس‌جمهور آمریکا خواسته در ملاقاتش با کیم جونگ اون، موضوع صدها ناپدیدشده ژاپنی که توکیو می گوید در زندان های کره شمالی هستند، مطرح کند. موضوعی که هنوز معلوم نیست در راس مذاکرات پنج ساعته امروز آقای ترامپ و کیم جونگ اون قرار گرفته باشد.

با وجود انعکاس جهانی ملاقات رهبر کره‌شمالی با رئیس‌جمهوری آمریکا، خبرگزاری رسمی کره‌شمالی این ملاقات را گزارش نکرد اما گزارش سفر کیم جونگ-اون به سنگاپور از جمله گردش شبانه او در شامگاه گذشته با تصویر توسط این خبرگزاری مخابره شد. همچنین تصاویری از نصب روزنامه دیواری در ایستگاه مترو پیونگ‌یانگ منتشر شده که خبر سفر رهبر این کشور به سنگاپور را به اطلاع همگان می‌رساند.

فعلا بیشتر نمایش تعارف تا عینیت و واقعیت

در حالی که در خارج از آمریکا بیشتر واکنش‌ها به دیدار امروز آقایان ترامپ و کیم مثبت بوده برخی از ناظران بین‌المللی و حتی سیاست‌مداران برجسته در داخل ایالات متحده با احتیاط از محتوای دیدار امروز یاد کرده‌اند.

منقدان دولت آمریکا در رسانه‌های این کشور با اشاره به مفاد توافق‌نامه‌ای که امروز میان رهبران آمریکا و کره‌شمالی امضا شد، می‌گویند تمرینات نظامی مشترک میان آمریکا و کره‌جنوبی و ژاپن که آقای ترامپ با “بازی‌های جنگی” خواندن آنها وعده توقف‌شان را به کره‌شمالی داده، نگران‌کننده است.

جاناتان برکشایر میلر، تحلیل‌گر موسسه امور بین‌الملل ژاپن به سی‌ان‌ان گفته: “اگر ابزار بازدارنده برای تحرکات کره‌شمالی را مد نظر قرار دهیم، مانورهای نظامی مشترک آمریکا الماس تاج این ابزارها بود. کم‌تر شدن حضور نظامی آمریکا در شبه جزیره، ژاپن و کره‌جنوبی را در معرض تحرکات نظامی و تهدیدهای کره‌شمالی قرار می‌دهد.”

همزمان، سرهنگ چاد کارول، سخنگوی نیروهای آمریکایی در کره‌جنوبی گفته: “ما هنوز هیچ دستور رسمی مبنی بر اجرا یا توقف برنامه‌های نظامی‌ از پیش تعیین شده‌مان دریافت نکرده‌ایم.”

آمریکا و کره‌جنوبی همیشه تمرینات نظامی مشترک خود را پاسخی در برابر آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای پیونگ‌یانگ ارزیابی کرده‌اند و آن را راهکاری برای حفظ آمادگی نظامی در برابر هرگونه تحرک احتمالی کره شمالی دانسته‌اند. در برابر، کره‌شمالی هم همیشه این تحرکات را با هدف اشغال و سرنگونی رژیم کیم جونگ اون ارزیابی کرده و توقف آن را یکی از اصلی ترین شروط خود برای هرگونه مذاکره‌‎ای دانسته است.

شرطی که به نظر می‌رسد امروز آقای ترامپ وعده اجابت آن را داده است.

رئیس جمهور آمریکا که توقف این تمرینات نظامی را همچنین راهی برای “صرفه‌جویی در بودجه نظامی آمریکا” دانسته، درحالی از جنبه اقتصادی و مالی توقف آن را سودمند خوانده که ناظران از اهمیت امنیتی و نظامی آن سخن می‌گویند و معتقدند این امتیاز بسیار بزرگی بوده که رئیس جمهور آمریکا در نخستین دیدار خود به رهبر کره‌شمالی پیشکش کرده است.

همزمان چین و روسیه از این تصمیم آقای ترامپ استقبال کرده‌اند؛ چرا که سیاست “توقف در برابر توقف” در حقیقت در پیشنهاد سال گذشته مسکو و پکن برای حل بحران کره‌شمالی گنجانده شده بود و در آن توقف مانورهای نظامی آمریکا و کره‌جنوبی در برابر توقف آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای پیونگ‌یانگ مطرح شده بود.

این دو کشور بزرگ که هر دو هم مرز با کره شمالی هستند همزمان از کمتر شدن حضور آمریکا در پشت مرزهایشان استقبال خواهند کرد.

به همین علت هم روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در یادداشتی تحلیلی درباره دیدار امروز آقای ترامپ با کیم جونگ اون نوشته: “رئیس‌جمهور آمریکا در توافق یک صفحه‌ای که با رهبر کره‌شمالی امضا کرد همان چیزهایی را دریافت کرد که پدر و پدر بزرگ کیم جانگ اون هم پیش‌تر به روسای جمهوری قبلی آمریکا وعده داده بودند.”

دیوید سنجر، از سردبیران نیویورک تایمز در این یادداشت نوشته: “در سال ۲۰۰۵ هم پدر کیم جونگ اون به جرج دبلیو بوش وعده داد که همه فعالیت های هسته ای خود را متوقف کند، به پروتکل الحاقی بپیوندد و به آژانس بین‌الملی انرژی هسته‌ای اجازه نظارت بر مراکز هسته ای خود را بدهد… وعده‌هایی که بسیار دقیق‌تر و عینی‌تر از آن چیزی بودند که امروز در توافق‌نامه یک صفحه‌ای میان آقای ترامپ و کیم جونگ اون رد و بدل شد.”

ترامپ سه چیز داد هیچی نگرفت

در همین حال، چاک شومر، رهبر سناتورهای دموکرات در کنگره آمریکا و چند سناتور ارشد این حزب همان‌طور که انتظار می‌رفت از دیدار سنگاپور انتقاد کرده و گفته‌اند: “ترامپ هر سه چیزی که کیم جونگ می‌خواست یعنی عکس خبری، برافراشته شدن پرچم کشورش به موازات پرچم آمریکا و توقف تمرین‌های نظامی را به او داد و در برابر هیچ نگرفت”.

رهبران دموکرات‌ها در سنا که عصر امروز (سه شنبه ۱۲ ژوئن) در جریان کنفرانسی خبری ارزیابی خودشان از دیدار امروز رئیس جمهور آمریکا با رهبر کره‌شمالی را عنوان می‌کردند معتقدند: “این در حقیقت بیشتر سرگرم کننده بود تا یک دیپلماسی واقعی… در حقیقت یک شو تلویزیونی زنده بود و یک دست دادن خشک و خالی.”

دموکرات‌ها همچنین می‌گویند چه طور جمهوری‌خواهان که دیدار باراک اوباما با رائول کاسترو، رئیس‌جمهوری کوبا تحت عنوان دیدار رهبر امریکا با یک دیکتاتور یاد می‌کردند “چه طور حالا یک شبه رهبر کره‌شمالی را از یک دیکتاتور به چهره‌ای جهانی تبدیل کرده‌اند.”

آنها همچنین متن توافق‌نامه امضا شده میان رهبران آمریکا و کره شمالی را “بسیار سبک‌تر” از توافق‌نامه‌هایی دانستند که در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون و جرج دبلیو بوش امضا شده بود.

ترامپ بیشتر از آنچه ممکن بود به دست آورد’

عصر سه‌شنبه و همزمان با کنفرانس خبری رهبران دموکرات سنای آمریکا، جمهوری‌خواهان برجسته کنگره هم نظر خود را درباره دیدار سنگاپور به خبرنگاران گفتند.

میچ مک‌کانل، رئیس مجلس سنا ضمن استقبال از این دیدار گفت که تمایل دارد کنگره مسئولیت تدوین و نهایی کردن هرگونه توافقی میان دو کشور را برعهده بگیرد تا ماحصل آن یک پیمان رسمی تصویب شده در کنگره آمریکا باشد.

پیشنهاد رهبر جمهوری‌خواهان در مجلس سنا می‌تواند پیشنهادی برای استوار کردن تعهد آمریکا به هرگونه تعهد نهایی میان دولت این کشور و کره‌شمالی تلقی شود. موضوعی که درباره توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی روی نداد و برجام به علت تصویب نشدن در مجالس کشورهای امضا کننده صورت معاهده رسمی به خود نگرفت هر چند ایران می‌گوید از آنجا که سازمان ملل متحد قطعنامه ای در حمایت از برجام صادر کرده مفاد آن برای امضاکنندگان الزام‌آور است.

کوری گاردنر، دیگر سناتور ارشد جمهورخواه درباره توقف تمرین‌های مشترک نظامی آمریکا در شبه جزیره کره گفته او باور دارد که این مانورها بنا بر گفته مایک پنس، معاون رئیس‌جهوری ادامه خواهد یافت هر چند او از کاخ‌سفید می‌خواهد که با توجه به گفته های امروز آقای ترامپ درباره توقف “بازی‌های جنگی” سرنوشت این تمرین‌های نظامی را روشن کند.

bbc