کمتر از دو سال پیش ناصر چشم‌آذر که مهمان برنامه خندوانه بود، حرف آخر را اول برنامه زد؛ گفت: “خداحافظ غم‌انگیزترین کلام است.” حالا خودش در صبح جمعه چهاردهم اردیبهشت ماه سال ۹۷ در سن ۶۷ سالگی، شد تجسم عینی این کلام.
ناصر چشم آذر که سال انقلاببه آمریکا رفته بود در سال ۱۳۶۳ شمسی در حالی به ایران بازگشت که مهاجرت و دوری از ایران و مادر و خواهرش فصل سخت و غمگینی از زندگی او را رقم زد.
ناصر چشم‌آذر فرزند چهارم خانواده بود و معتقد بود برادر اولش که درگذشته به بهشت رفته تا برایش جا بگیرد.
از بهشت‌زهرا تا بهشت‌زهرا
او از ۱۳ سالگی آکاردئون می‌نواخت و در ۱۷ سالگی رهبری کنسرتی را در سفارت ایران در عراق بر عهده گرفت در ۱۸ سالگی به همراه گوگوش سفرهای کاری خود را آغاز کرد.
او در ۲۰ سالگی به آمریکا رفت تا دوره موسیقی جاز بگذراند، سپس به ایران بازگشت و سرپرست ارکستر شوی تلویزیونی پرویز غریب افشار که بسیار پر بیننده بود شد.
ناصر چشم‌آذر آهنگ‌های معروفی برای ترانه‌هایی چون “عسل‌چشم” هایده، “هجرت” گوگوش و “زائر” رامش ساخت و تنظیم آهنگ‌های ترانه‌هایی چون “مداد رنگی” و “باغ بلور” (ابی) را هم برعهده داشت.
او به جز پدرش اسماعیل چشم‌آذر که نوازنده تار و کمانچه و پیانو و دف بود، اساتیدی چون مرتضی حنانه و امانوئل ملیک اصلانیان داشت و موسیقی بسیاری از فیلمهای سینمایی شناخته شده و پرمخاطب ایران را نیز ساخت. او این کار را با ساختن موسیقی فیلم تاراج به کارگردانی ایرج قادری آغاز کرد.
آقای چشم‌آذر در برنامه خندوانه در پاسخ به این سوال که ملودی‌ها چگونه در ذهنش شکل می‌گیرند گفت “۱۳ ساله بودم که عمویم فوت شد از بهشت‌زهرا که برمی‌گشتیم اولین ملودی را برای او ساختم و خواندم عمو میرزا کجا رفتی؟”
او در ادامه گفت که شاه‌بیت و ترجیع‌بند اکثر آهنگ‌هایی که گل کرده و معروف شده مال خودش است.
ناصر چشم‌آذر که از پیش‌کسوتان موسیقی الکترونیک در ایران محسوب می‌شود، آهنگساز یکی از محبوب‌ترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران یعنی “هامون” به کارگردانی داریوش مهرجویی است. او به خاطر این اثر کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر هم شد.
او سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره دوازدهم را به خاطر فیلم بلندی‌های صفر به کارگردانی حسینعلی لیالستانی و چشم شیطان به کارگردانی حسن هدایت از آن خود کرد. او همچنین در سال ۱۳۸۰ با ساخت موسیقی متن فیلم قارچ سمی به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور سیمرغ بلورین گرفت.
چشم‌آذر و هامون برای تمام فصول
داریوش مهرجویی کارگردان “هامون” که ناصر چشم‌آذر برای چند فیلم سینمایی مهم او از جمله “بانو”، “میکس”، “اجاره‌نشین‌ها” و “دختردایی گمشده” موسیقی ساخته، درباره این آهنگساز به خبرگزاری ایلنا گفته است: “آقای چشم‌آذر موسیقی‌دان برجسته‌ای بود. به نظر من در زمینه موسیقی پاپ و فیلم خیلی موفق بود. کارهایی که با من انجام داد، عالی بود.”
داریوش مهرجویی گفته است: “وقتی به ناصر چشم‌آذر گفتم بیاید در فیلم میکس بازی کند، خیلی دوست داشت و قبول کرد و آمد جلوی دوربین اما کار سخت بود؛ چون مدام می‌رفت و می‌آمد یعنی با توجه به روحیه‌اش کار کردن با او کمی سخت بود. چشم‌آذر در زمینه بازیگری حرفه‌ای نبود اما چه بازی قشنگی در این فیلم ارائه داد وقتی آهنگ می‌زد، می‌خواند و می‌رفت پشت شمع‌ها.”
ناصر چشم‌آذر در همکاری‌اش با کیومرث پوراحمد برای فیلم “خواهران غریب” و مجموعه “قصه‌های مجید” که در حافظه جمعی بسیاری از ایرانیان ماندگار شده‌اند هم موسیقی متن ساخت.
کیومرث پوراحمد در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی ضمن اظهار تاسف بسیار گفت: “آقای چشم‌آذر فردی بود در مرز جنون و نبوغ و هنگامی که کار می‌کرد با هرج و مرج زیاد کار می‌کرد.”
آقای پوراحمد که همکاری‌اش را با آقای چشم‌آذر با فیلم لنگرگاه آغاز کرده گفت: “وقتی صحنه‌ای که باید برای آن موسیقی می‌ساخت را برایش می‌گذاشتم تا ببیند، دستش را که روی کی‌بورد می‌گذاشت، اولین چیزی که می‌نواخت همان بود که باید. ممکن بود طول بکشد؛ برود، بیاید اما تا دست به ساز می‌برد همانی می‌شد که باید می‌شد.”
آقای پور احمد با تاکید بر اینکه با آهنگسازان زیادی کار کرده گفت همکاری‌های بسیاری با او داشته و معتقد است آقای چشم‌آذر در کارش یگانه بوده و هیچکس نخواهد توانست جای او را در سینمای ایران بگیرد.
به گفته آقای پوراحمد، “آقای چشم‌آذر کودک ۶۷ ساله‌ای بود که همکاری با او بسیار دلپذیر بود، اگرچه روی خشمگین دیگری هم داشت”. کیومرث پوراحمد گفت: “کودک درون این آهنگساز فوق‌العاده همواره حضوری بسیار پررنگ داشت.”
خالق قصه‌های مجید و خواهران غریب می‌گوید: “ما خیلی با هم خندیدیم، خیلی با هم گریه کردیم؛ یادم هست در ساختمان سه طبقه‌ای که در خیابان سهروردی واقع بود هم زندگی می کرد هم کار. در آن خانه وقتی زمان غذا خوردن فرا می‌رسید همیشه اول سهم گربه‌هایی که پشت پنجره اتاقش می‌آمدند را می‌داد بعد به خوردن مشغول می‌شدیم. یکبار خواستم در حضورش آوازی بخوانم که گریه‌ام گرفت و نتوانستم اما سالها بعد باز مقدماتش را فراهم کرد از من خواست بخوانم، ضبط کردیم و من آن را برای دخترم که دور از من بیرون از ایران زندگی می‌کرد فرستادم.”
“باران عشق را یک عاشق ساخته”
تهمینه میلانی کارگردان سینما ایران هم در چند فیلم از جمله “آتش‌بس”، “دیگه چه خبر” و “سوپر استار” با ناصر چشم‌آذر همکاری کرده و معتقد است “او در کاری که انجام می‌داد منحصر به‌فرد بود اما تعصب ویژه‌ای داشت و تاکید داشت که آثارش را خودش اجرا کند و من در مواردی این تاکید را نمی‌پسندیدم. او بسیار احساساتی بود و به نظر من با اینکه کار کردن با او کمی دشوار شده بود، خلاق‌ترین آهنگساز در زمینه کاری ما بود.”
از آقای چشم‌آذر ۱۰ آلبوم موسیقی به جا مانده که معروفترین آن “باران عشق” است. حسن جوهرچی، بازیگر ایرانی که در بهمن ماه ۹۵ درگذشت، می‌گفت “آقای چشم‌آذر حتما خودش عاشق بوده که توانسته اثری مانند باران عشق را خلق کند.”
ناصر چشم‌آذر با خاطراتی که برای بسیاری از ما ساخت در تاریخ موسیقی پاپ و الکترونیک ایران ماندگار شده است. واکنش‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دیده شد گواه این توجه است.
نام او به هشتگ تبدیل شد و کاربران علاوه بر مرور کلامی آثار او نمونه‌هایی از کارهایش را به اشتراک گذاشتند؛ همه هم متاسف از اینکه او در سن ۶۷ سالگی از دنیا رفت.
