نظارت بر تحقیقات دو پرونده قضایی دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، بر عهده جک اسمیت، دادستان ۵۴ ساله‌ای است که با پرونده‌های مهم و سطح بالا غریبه نیست.
آقای اسمیت در دو دهه گذشته چندین پرونده مربوط به مقام‌های دولتی را، در داخل و خارج آمریکا، دنبال کرده و سابقه نسبتا موفقی دارد.
از زمانی که وزارت دادگستری آمریکا این دادستان سابق را به عنوان بازپرس ویژه برای تحقیقات درباره دو پرونده قضایی دونالد ترامپ معرفی کرد، او تلاش کرده از جنجال و خبرسازی دوری کند.
مریک گارلند، وزیر دادگستری آمریکا هنگام اعلام مسئولیت تازه جک اسمیت در ماه نوامبر سال ۲۰۲۲ او را «گزینه مناسب برای به سرانجام رساندن این پرونده‌ها با پشتکار و بی‌طرفی» معرفی کرد.
این بازپرس ویژه تا الان در کیفرخواست مربوط به نگهداری اسناد محرمانه، ۴۰ فقره اتهام علیه آقای ترامپ اعلام کرده و در پروندهای دیگر که مربوط به رخدادهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ است، چهار اتهام جدید علیه رئیس جمهور سابق آمریکا مطرح کرده است.
جک اسمیت -با نام کامل جان لومن اسمیت- هم مانند آقای ترامپ اهل نیویورک است.
او فارغ‌التحصیل دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد است و حرفه خود به عنوان دادستان را سال ۱۹۹۴ به عنوان دستیار دادستان منطقه منهتن نیویورک آغاز کرد.
در طول یک دهه بعد از آن، پله‌های ترقی را در دفتر دادستانی فدرال در منطقه بروکلین پیمود که در آن به تعقیب دار و دسته‌های تبهکار، کلاهبرداران مالی و اداری و پرونده‌های فساد دولتی پرداخت.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روایت کرده است که در جریان رسیدگی به یک پرونده خشونت خانگی، او یک شب را در راهروی ساختمان محل زندگی زنی خوابیده که تلاش می‌کرده رضایت او را برای شهادت دادن در دادگاه جلب کند.
جک اسمیت در آن دوره در تحقیقات پرونده مشهور ضرب و جرح یک مهاجر اهل هائیتی به نام ابنر لومیا به دست ماموران پلیس نیویورک هم حضور داشت.
به گزارش نیویورک تایمز کار او در آن پرونده در معرفی‌اش به عنوان بازپرس ویژه پرونده‌های آقای ترامپ تاثیر داشته است.
آقای اسمیت سال ۲۰۰۸ به لاهه هلند رفت تا در تحقیقات مربوط به جنایات جنگی در دیوان کیفری بین‌المللی شرکت داشته باشد.
دو سال بعد به عنوان رئیس واحد نظارت بر امانتداری دولتی به وزارت دادگستری آمریکا برگشت؛ واحدی که پرونده‌های فدرال مربوط به فساد عمومی و تقلب‌های انتخاباتی را پیگیری می‌کند.
در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس در سال ۲۰۱۰، این تغییر شغل خود را به عنوان ترک «کار رویایی برای کاری بهتر» توصیف کرد.
اما او زمانی مسئولیت آن واحد را به دست گرفت که وضعیت مناسبی نداشت و در تحقیقات مربوط به یک پرونده بسیار مهم رسوایی به بار آورده بود.
دوران خدمت آقای اسمیت در آن واحد با تعطیل کردن تحقیقات درباره پرونده‌هایی علیه بعضی اعضای کنگره شروع شد که مدت‌ها در جریان بود و منجر به هیچ اتهامی علیه آنها نشده بود. در عوض تلاش‌هایش را روی موارد و پرونده‌های دیگری متمرکز کرد.
در دوره ریاست او، دادستان‌های تیم او یک پرونده فساد دولتی علیه باب مک‌دانل، فرماندار سابق ویرجینیا از حزب جمهوری‌خواه تشکیل دادند که در نهایت به دادگاه عالی آمریکا رسید و در سال ۲۰۱۶ قضات این دادگاه به اتفاق آرا حکم صادرشده علیه آقای مک‌دانل در آن پرونده را رد کردند.
واحد تحت مدیریت جک اسمیت در پروندهای دیگر علیه جان ادواردز، نامزد معاونت ریاست جمهوری از حزب دموکرات هم کیفرخواستی صادر کرد، اما هیئت منصفه آقای ادواردز را در یک فقره اتهامی تبرئه کرد و در اتهامات دیگر هم به نتیجهای نرسید. این پرونده هرگز دوباره در دادگاه مطرح نشد.
دونالد ترامپ از این پرونده‌ها برای حمله به آقای اسمیت استفاده می‌کند و بازپرس ویژه را به «نابود کردن زندگی بسیاری از آدم‌ها» متهم می‌کند. از سوی دیگر او را به خاطر دخالت در یک رسوایی مالیاتی به باد انتقاد می‌گیرد که در پروندهای رخ داد که ادعا می‌شد برای هدف گرفتن گروه‌های محافظه‌کار و راستگرا تشکیل شده است.
آقای ترامپ در مصاحبه‌ای به سایت برایتبارت گفت: «کارنامه او وحشتناک است… سوء استفاده از قدرت و سوء استفاده از مقام دادستانی.»
البته آقای اسمیت به عنوان دادستان، پیروزی‌های قابل توجه بسیاری هم داشته است. یکی از آنها فرستادن شلدون سیلور، رئیس مجلس ایالتی نیویورک به زندان با اتهامات مربوط به فساد بود.
تحقیقات تیم او باعث محکومیت ریک رنتزی، نماینده سابق کنگره از حزب جمهوری‌خواه هم شد که در اتهامات مربوط به فساد مجرم شناخته شد. اما دونالد ترامپ چند سال بعد آقای رنتزی را مشمول عفو ریاست جمهوری کرد.
سال ۲۰۱۵ جک اسمیت پستی در دفتر دادستانی فدرال در شهر نشویل ایالت تنسی را پذیرفت تا بتواند به خانواده‌اش نزدیکتر باشد.
او سال ۲۰۱۷ بعد از آن که از گرفتن یک پست دائم در دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ محروم شد، از مقام خود کناره‌گیری کرد تا برای یک شرکت خصوصی خدمات درمانی کار کند.
سال ۲۰۱۸ به لاهه بازگشت تا مقام دادستان ارشد دادگاه برای تحقیق درباره اتهامات مربوط به جنایات جنگی در کوزوو در دهه ۱۹۹۰ میلادی را بر عهده بگیرد.
به گزارش نیویورک تایمز زمانی که وزیر دادگستری آمریکا پیشنهاد سمت بازپرسی ویژه در واشنگتن را به جک اسمیت داد، تیم او برای دادگاه هاشم تاچی، رئیس جمهور سابق کوزوو آماده می‌شد.
با وجود علاقه آقای اسمیت به بازگشتن به وزارت دادگستری آمریکا، او در آن زمان دوره نقاهت بعد از عمل جراحی پا به دلیل حادثه دوچرخه‌سواری را طی می‌کرد و نتوانست تا ژانویه سال ۲۰۲۱ به آمریکا برگردد.
او دست کم دو بار هنگام دوچرخه‌سواری با جراحات عمده و جدی روبرو شده است. اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی هم در برخورد با یک کامیون، لگنش شکسته بود و آن طور که در یک مصاحبه گفته مجبور شده بود برای درمان در جلسات متعدد فیزیوتراپی شرکت کند.
منبع تصویر،GETTY IMAGES
آقا اسمیت علاوه بر دوچرخه‌سواری، به دوندگی هم علاقه جدی دارد. از سال ۲۰۰۲ تا کنون در ۱۰۰ مسابقه سه‌گانه (دو، دوچرخه‌سواری و شنا) شرکت کرده و حتی در بعضی موارد عضو تیم آمریکا در مسابقات جهانی این رشته بوده است.
مو فودمن، دادستان نیویورک و دوست و همکار سابق جک اسمیت، در مصاحبه با سی‌ان‌ان او را یک «دیوانه واقعی» مسابقات سه‌گانه و «یکی از بهترین وکلایی» توصیف کرده که تا کنون دیده است.
همکاران دیگر او هم، درباره رویکرد فعالانه و سر نترس او صحبت کرده‌اند و بسیاری گفته‌اند که تلاش‌های آقای ترامپ برای بدنام کردن او نتیجهای نخواهد داد.
آقای اسمیت سال ۲۰۱۰ در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته بود: «اگر آدمی بودم که به راحتی جا خالی می‌کند -مثلا بگویم ‘من می‌دانم که باید این پرونده را بررسی کنیم و می‌دانم که این فرد این کارها را کرده اما ممکن است در دادگاه ببازیم و برایمان بد شود’- دنبال کار دیگری می‌رفتم.»
«اصلا نمی‌توانم تصور کنم کسی که کار مرا می‌کند یا با من کار کرده، بتواند این طور فکر کند.»
bbc
