دولت چین برای متوقف کردن روند سریع کاهش بهای سهام در بازارهای بورس آن کشور تمهیداتی را به اجرا گذاشته است.
در پایان معاملات بازارهای سهام چین روز جمعه، ۱۲ تیر (۳ ژوئیه)، مقامات دولتی اعلام کردند که میزان عرضه اولیه سهام را محدود می‌کنند تا به این تزتیب، مانع از افزایش عرضه سهام در بازار و کاهش تقاضا برای سهام موجود شوند.
عرضه اولیه سهام به معنی فروش سهام شرکت‌های خصوصی است که برای نخستین بار در بازار سهام عرضه می‌شود. عرضه اولیه سهام باعث می شود بخشی از پول سرمایه گذاران به جای خرید سهام موجود، برای خرید سهام جدید به کار رود و به این ترتیب، تقاضای موثر برای سهام موجود را کاهش دهد در حالیکه عرضه کل سهام در بازار افزایش یافته است. چنین وضعیتی به تنزل قیمت‌ها منجر می‌شود.
دولت همچنین به سرمایه‌گذاران اجازه داده تا برای خرید سهام، به استقراض از سیستم بانکی مبادرت کنند. پیشتر دولت استفاده از اعتبارات بانکی برای خرید سهام را محدود کرده بود.
شاخص‌های سهام در بازارهای بورس در خاک اصلی چین از اواسط ماه گذشته رو به کاهش گذاشت به نحوی که شاخص سهام در بورس شانگهای در این مدت حدود ۲۴ درصد و شاخص سهام در بورس شنزن حدود ۳۰% سقوط کرده است. این بازارها شاهد نوسانات شدید قیمت سهام بوده‌اند. تنها در روز جمعه، شاخص سهام در بازار شانگهای بیش از ۵ درصد سقوط کرد.
در مورد ضعف بازارهای بورس چین نظری قطعی ارائه نشده است اما می‌توان با توجه به شرایط اقتصادی آن کشور، چند عامل احتمالی را در نظر گرفت.
یکی از دلایلی که ممکن است به سقوط قیمت سهام کمک کرده باشد، افزایش بی رویه قیمت سهام در گذشته باشد که به ایجاد به اصطلاح “حباب قیمت ها” منجر شده است. به عبارت دیگر، بهای سهام در گذشته به میزانی افزایش یافته که در نهایت، قیمت سهام ارتباطی با ارزش واقعی آن نداشته است.
در شرایط سالم بازار، بهای سهام باید به انتظارات در مورد بازدهی آن، یعنی سودی که نصیب سهامدار می‌شود ارتباط داشته باشد اما گاه عملیات بورس‌بازان یا عوامل روانی، مثلا انتظار افزایش سریع بهای سهام و هجوم سهامداران برای خرید، باعث می‌شود که بهای سهام به سرعت افزایش یابد و این ارتباط منطقی مختل شود. پس از فروکش کردن التهاب به خرید و مشخص شدن اینکه بهای سهام از حد معقول بالاتر است، هجوم برای فروش آنها باعث سقوط بهای سهام می‌شود. افزایش سریع شاخص سهام بورس چین در چند سال اخیر، احتمال ایجاد حباب قیمت را افزایش داده است.
در مورد بازار چین، استقراض از سیستم بانکی برای سرمایه گذاری در بازار سهام نیز به رشد بی رویه تقاضا و قیمت کمک کرده است. افزایش سریع بهای سهام در سال‌های اخیر باعث شده است تا مردم برای برخورداری از این افزایش، به استقراض از نظام بانکی مبادرت کنند و با نزدیک شدن زمان بازپرداخت قرض یا نگرانی از کاهش بهای سهام، به سرعت به فروش سهام مبادرت ورزند و باعث کاهش قیمت آن شوند.
احتمال فساد و بروز تخلف در بازار را هم نمی‌توان نادیده گرفت و دولت چین در این زمینه نیز تحقیقاتی را آغاز کرده است.
با وجود کاهش سریع بهای سهام در هفته های اخیر، هنوز هم بهای شاخص بهای سهام بازارهای چین در سال جاری حدود ۲۰ درصد از سال گذشته بالاتر است. بازارهای سهام چین بیش از ۹۰ میلیون سهامدار دارد اما کمتر از ۲ درصد آنان غیرچینی هستند.
bbc
