حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، درباره تفاهمهای هستهای هفته گذشته میان ایران و کشورهای ۱+۵ گفته است که ایران “هیچ توافقی را امضا” نخواهد کرد “مگر آنکه در اولین روز اجرای توافق تمامی تحریمهای اقتصادی به مورخ همان روز لغو شود.”
وی همچنین حملات هوایی تحت رهبری عربستان سعودی علیه حوثیهای یمن را اشتباه خوانده و خواهان توقف آن شده است.
آقای روحانی در سخنانی به مناسبت نهمین سالگرد روز ملی فناوری هستهای گفت “در لوزان یک گام بزرگ به پیش برداشته شده و گامهای بعدی هم به حول قوه الهی برداشته خواهد شد” و افزود که “ما توافق هستهای را اولین گام در مسیر تعامل سازنده با جهان میدانیم. هدف ما تعامل سازنده است که به نفع همه خواهد بود.”
رئیس جمهور ایران در ادمه سخنان خود درباره تفاهم نامهای که بین ایران و کشورهای ۱+۵ به امضا رسید گفت: “آنچه در مذاکرات به دست آمده این نیست که بیانیهای منتشر شده آنچه در این مذاکرات در طول ۱۵، ۱۶ ماه گذشته و با تلاش پیگیر به دست آمده این است که رییسجمهور آمریکا در همین روزها به صراحت گفت که ما به این نتیجه رسیدهایم که ملت ایران در برابر فشار و زور، تسلیم نمیشود.”
آقای روحانی بار دیگر تاکید کرد که ایران هیچگاه به دنبال سلاح هستهای نبوده. وی گفت که کشورش “از روز اول دنبال سلاح اتمی نبوده و امروز هم نیست و فردا هم نخواهد بود.”
تفاوت نظر؟
حسن روحانی در حالی این صحبت را مطرح کرده که ظاهرا در اظهارات مقام های دو کشور برداشتهای متفاوتی از مسئله لغو تحریمها و غنیسازی اورانیوم دیده میشود.
ایران و کشورهای گروه ۱+۵، در دوم ماه آوریل (سیزدهم فروردین) بر سر چارچوب راه حلهای رسیدن به یک موافقتنامه جامع هستهای تا اول ماه ژوئیه (۱۰ تیرماه) تفاهم کردند و بعد از مذاکرات، هیئت ایرانی اعلام کرد تحریمهای مربوط به برنامه هستهای ایران که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران به اجرا گذاشته شده، به محض امضای موافقتنامه و اجرایی شدن مفاد آن تماما لغو خواهد شد.
اما ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در اظهاراتی گفت: “بخشی از موضع آمریکا همواره در این توافق این بوده است که برداشته شدن تحریمها بهصورت مرحله به مرحله انجام گیرد مطمئنا در صورت اطمینان یافتن از این که ایران به تعهدات خود عمل کرده است تحریمها برچیده خواهد شد.”
سخنگوی دولت آمریکا سپس گفت که تعلیق مسلما نخستین گام است و افزود: “پس از آن که آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطمینان یافت که ایران مهمترین گامهای مربوط به برنامه هستهای خود را برداشته است تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا در رابطه با برنامه هسته ای ایران تعلیق خواهد شد.
این ابهامات یکی از مهمترین محورهای انتقادات منتقدان داخلی علیه مذاکرات لوزان بوده است.
اما از سوی دیگر بسیاری در ایران این مذاکرات را “دستاورد” و “پیروزی” برای کشور خوانده و حصول آن را “تبریک” گفته اند.
در تازه ترین نوع از این اظهارات دیروز چهارشنبه (۱۹ فروردین/۸ آوریل) صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه ایران، با قدردانی از تیم مذاکره کننده هستهای ایران و “بهویژه وزیر امور خارجه” گفت: “باید از روند طی شده حمایت و تقدیر و تشکر کنیم تا تیم مذاکره کننده بتواند در ماههای حساس و سرنوشت ساز پیش رو مسئله هستهای را به سرانجام صحیح برساند”؛ اگرچه آقای لاریجانی درسخنان خود گفت که حمایت از تیم مذاکره کننده هسته ای “منافاتی با تلاش برای زدودن ابهامات موجود” ندارد.
پیشتر هم محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران، و همچنین حسن فیروزآبادی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در این رابطه اظهار نظر کردند و از تلاشهای مذاکره کنندگان قدردانی کردند.
سرلشکر فیروزآبادی که بالاترین مقام نظامی ایران است در پیام خود به آیت الله علی خامنهای، رهبر ایران از حسن روحانی، رییسجمهور و تیم مذاکرهکننده هستهای بهویژه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران قدردانی کرد.
“اینکه به بنده و دیگران تبریک میگویند، بیمعنی است”
در همین حال آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران امروز (پنجشنبه ۹ آوریل/۲۰ فروردین) در مورد تفاهم هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی گفت: “همه چیز در جزئیات است، ممکن است طرف بدعهد مقابل بخواهد در جزئیات، کشور ما را محصور کند” و افزود “اینکه حالا به بنده و دیگران تبریک میگویند، بی معنی است، آنچه تا کنون انجام شده نه اصل توافق و نه محتوای آن را تضمین میکند، نه حتی [تضمین می کند] که مذاکرات تا به آخر برسد.”
آیتالله خامنهای که به مناسبت سالگرد تولد حضرت فاطمه برای جمعی از مداحان ایرانی سخن میگفت، اضافه کرد: “میپرسند چرا فلانی [رهبری] درباره موضوع هستهای موضع نگرفته” و در پاسخ گفت: “جایی برای موضعگیری وجود نداشته، مسئولان میگویند هنوز کاری انجام نشده و چیز الزام آوری نیست.”
رهبر ایران گفت: “از مذاکرهکنندگان حمایت کرده و میکنم” و افزود: “با توافقی که منافع و عزت ملت را حفظ کند موافقیم، اما توافق نکردن شرف دارد به توافقی که منافع و عزت ملت از بین ببرد.”
bbc