وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به دولت لهستان به خاطر میزبانی نشست بینالمللی امنیت خاورمیانه اعتراض کرده است. همچنین گفته شده که یک رویداد سینمایی لهستان در ایران در اعتراض به میزبانی این نشست لغو شده است.
روز یکشنبه، ٢٣ دی (١٣ ژانویه)، وزارت امور خارجه ایران گزارش کرد که کاردار سفارت لهستان در تهران به این وزارتخانه احضار و مراتب اعتراض دولت جمهوری اسلامی به خاطر برگزاری نشست “صلح و امنیت خاورمیانه” در ورشو، پایتخت لهستان، به او ابلاغ شده است.
براساس این گزارش، رئیس اداره اول شرق اروپای وزارت خارجه ایران در ملاقات با این دیپلمات لهستانی “مراتب اعتراض رسمی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اقدام طرف لهستانی در همکاری با آمریکا برای برگزاری این کنفرانس” را به او ابلاع کرده و گفته است که “این یک حرکت خصمانه از سوی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است و انتظار میرود لهستان از همراهی با آمریکا در برگزاری این کنفرانس خودداری ورزد.”
به گفته منابع وزارت خارجه ایران، کاردار لهستان توضیحاتی در این زمینه داد و گفت که کنفرانس مورد نظر “بر ضد ایران” نیست و افزود که “مواضع لهستان با اظهارات اخیر مقامات آمریکایی تفاوت دارد.” با اینهمه، مقام وزارت خارجه ایران گفت که این توضیحات کافی نیست و تاکید کرد که لازم است دولت لهستان فورا “اقدامات جبرانی” به عمل آورد و افزود که “در غیر این صورت جمهوری اسلامی ناچار به اتخاذ اقدامات متقابل است.”
منابع وزارت خارجه ایران گفتهاند که کاردار لهستان “با اشاره به روابط تاریخی دو کشور اظهار داشت که پیام دولت جمهوری اسلامی ایران را به مقامات ذیربط لهستانی منعکس خواهد کرد.”
روز جمعه گذشته، مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا که به منطقه خاورمیانه سفر کرده است اعلام کرد که در روزهای ١٣ و ١٤ فوریه (٢٤ و ٢٥ بهمن)، یک کنفرانس بینالمللی درباره خاورمیانه و “با تمرکز بر سیاستهای منطقهای ایران” برگزار خواهد شد. وی افزود که دولت لهستان میزبانی این نشست را پذیرفته است.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با بیبیسی، ضمن تاکید بر اینکه این کنفرانس “علیه ایران” نیست گفت که انتظار میرود تعدادی از کشورهای منطقه خاورمیانه در این نشست شرکت کنند. منابع آمریکایی گفتهاند که این نشست احتمالا در سطح وزیران برگزار خواهد شد اما از ذکر اسامی کشورهای شرکت کننده خودداری ورزیدهاند. به گفته آنان، ممکن است تا ماه آینده، کشورهای بیشتری آمادگی حضور در این نشست را داشته باشند.
با وجود اظهارات مقامات وزارت خارجه آمریکا در این مورد که نشست ورشو “علیه ایران” نخواهد بود، ناظران معتقدند که برگزاری این کنفراس بخشی از مجموعه سیاستهای دولت دونالد ترامپ برای جلوگیری از نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه و تلاش برای ایجاد اتحاد منطقهای علیه حکومت ایران است.
با اعلام تصمیم لهستان به میزبانی این کنفرانس و اینکه لهستان و آمریکا مشترکا از کشورهای دیگر برای شرکت در این نشست دعوت کردهاند، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، دولت لهستان را مورد انتقاد شدید قرار داد. وی گفت: “این ننگ برای دولت لهستان پاک شدنی نیست؛ در حالیکه ایران لهستانیها را در جنگ دوم نجات داد، حالا این کشور میزبان سیرک مذبوحانه ضد ایرانی میشود.”
در جنگ دوم جهانی، آلمان نازی خاک لهستان را اشغال کرد که باعث آوارگی شماری از مردم لهستان و پناهندگی آنان به کشورهای دیگر، از جمله ایران شد. برخی از این پناهندگان از یهودیان لهستانی بودند که از بیم آزار توسط نیروهای آلمانی از کشورشان گریخته بودند.
تصمیم لهستان به قبول میزبانی کنفرانسی که به ابتکار ایالات متحده برگزار خواهد شد نشانهای از تلاش بیشتر دولت لهستان برای ایجاد روابط هرچه نزدیکتر با ایالات متحده است. لهستان پس از جنگ جهانی دوم به اشغال شوروی سابق درآمد و نظام کمونیستی در آن کشور استقرار یافت. این کشور که در زمان شوروی سابق عضو پیمان نظامی ورشو – به رهبری شوروی – بود، در سال ١٩٩٩ به عضویت پیمان نظامی ناتو درآمد.
این کشور همچنین عضو اتحادیه اروپاست.
در چند سال اخیر و به خصوص پس از تجزیه شبهجزیره کریمه از اوکراین و انضمام آن به خاک روسیه و حمایت روسیه از شورشیان مخالف دولت مرکزی اوکراین، دولت لهستان کوشیده است از روسیه فاصله بگیرد و از نظر اقتصادی و امنیتی به غرب به خصوص ایالات متحده نزدیک شود. برخی منابع آمریکایی گفتهاند که دولت راستگرای لهستان خواستار ایجاد پک پایگاه نظامی آمریکا در خاک آن کشور است.
در خبری دیگر در همین زمینه، به گزارش خبرگزاری فارس، حسین انتظامی، سرپرست سازمان سینمایی جمهوری اسلامی از لغو یک رویداد سینمایی لهستان در ایران خبر داده است.
براساس این گزارش، آقای انتظامی توئیت کر ه که “ایرانی، اقوام و ملل مختلف به ویژه لهستانیها را در شرایط سخت با آغوش باز میزبانی کرده است. میهمان که حرمت میزبان را نگاه ندارد، نمیتواند انتظار داشته باشد به میهمانی خود ادامه دهد. به پاس عزت ایران و ایرانی، برگزاری هفته فیلم لهستان در تهران موکول به رفتار مناسب ورشو خواهد شد.”
bbc