شهرهای مختلف ایران روز شنبه شاهد اعتراض‌هایی به افزایش قیمت بنزین بود، اعتراضاتی که به تدریج رنگ سیاسی گرفته است. در خشونت‌هایی که در این اعتراض‌ها رخ داد، تعدادی از معترضین کشته شدند.
همزمان خبرها حاکی از کاهش شدید سرعت یا قطع خدمات اینترنتی در برخی از مناطق ایران است. مقام های آمریکایی از خاموشی اینترنتی در ایران انتقاد و از معترضان حمایت کرده اند.
منابع محلی به بی‌بی‌سی فارسی گفته اند که تعداد کشته شدگان در شهر بهبهان در استان خوزستان به چهار نفر رسیده است.
همچنین یکی از فعالان مدنی کرد نیز به بی‌بی‌سی فارسی گفت که یکی از معترضین در شهر مریوان کشته شده است.
از طرفی دیگر خبرگزاری فارس گزارش داده که یکی از ماموران امنیتی در شهر کرمان “با چاقوی یکی از معترضان” مجروح شده است.
پیشتر کشته شدن یکی از معترضین در شهر سیرجان نیز توسط فرماندار این شهر تایید شد.
در شماری از ویدئوهایی که از اعتراضات روز شنبه منتشر شده معترضان علیه حکومت ایران شعار می دهند. “نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران” و “جمهوری اسلامی، نمی خوایم، نمی خوایم” از جمله این شعارها بود.
در عین حال همچنان گزارش‌های بیشتری به دست بی‌بی‌سی فارسی رسید که حاکی بود تعداد کشته شدگان بیشتر است. اما امکان تایید مستقل این اخبار هنوز وجود ندارد.
در یکی از ویدئوها چنین به نظر می‌رسد که یکی از معترضین در شهر اصفهان، با گلوله مجروح شده است. از وضعیت سلامتی این معترض اطلاعی در دست نیست.
ویدئوی مشابه دیگری نیز از شهر شیراز منتشر شده که نشان می‌دهد یکی از معترضین به ضرب گلوله مجروح شده است.
یکی از تازه ترین ویدئوهایی که مخاطبان از پردیس کرج برای بی بی سی ارسال کرده اند معترضان در حال انتقال یک مجروح دیده می شوند و یک نفر می گوید که دو معترض به دست ماموران کلانتری پردیس کشته شده اند. ویدئوی دیگری از یک ساختمان در حال سوختن هم به دست بی بی سی رسیده که صدایی در آن می گوید همه بانک های پردیس به آتش کشیده شده است.
شنبه از جمله تهران، کرمانشاه، اصفهان، تبریز، کرج، شیراز، یزد، بوشهر و ساری صحنه اعتراض بود و در چندین شهر رانندگان خشمگین جاده ها را با خاموش کردن خودرو یا رها کردن آنها در ترافیک سد کردند.
این اتفاق از جمله در اتوبل “امام علی” تهران افتاد، جایی که مردم خواستار حمایت ماموران انتظامی شدند.
کلیپ ویدئویی دیگری سد شدن مسیر تهران کرج را که با اولین برف زمستانی پوشیده شده بود نشان می دهد.
همچنین تصاویری از به آتش کشیده شدن ساختمان ها و درگیری با پلیس ضدشورش دیده می شود، که بی بی سی مستقلا محل و زمان آنها را تایید نکرده است.
یک شاهد عینی به خبرگزاری رویترز گفت: “مردم در شیراز خیلی عصبانی اند. من صدای تیراندازی شنیدم. صدها نفر در خیابان هستند. آنها صبح امروز یک ماشین پلیس را آتش زدند.”
تلویزیون دولتی ایران در گزارشی گفت که پلیس با آنچه “آشوبگران” خواند برخورد کرده است و برای متفرق کردن آنها از گاز اشک آور استفاده کرد و “رسانه های متخاصم” را به بزرگنمایی اعتراضات با استفاده از “اخبار و ویدئوهای ساختگی در شبکه های اجتماعی” متهم کرد.
محدودیت فعالیت خبرنگاران مستقل در ایران از سویی و اختلال در سرعت اینترنت در مناطق مختلف از سویی دیگر، امکان پوشش خبری اعتراض‌های ایران را با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو کرده است.
اطلاعات یک سازمان نظارت بر اینترنت هم حاکی است که اینترنت در ایران با اختلال قابل توجهی روبه‌رو شده و از ساعت شش عصر به وقت تهران، سرعت اینترنت در بسیاری از نقاط رو به کاهش است.
سازمان “نت‌بلاکس” می‌گوید این اختلال از شهر مشهد آغاز شده که از روز جمعه با مشکلاتی روبه‌رو بوده است.
به گفته این سازمان اختلال اینترنت در ایران در روز شنبه به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
بر اساس اطلاعات این سازمان، اپراتورهای تلفن ایران سل، همراه اول و رایتل از ساعت شش عصر، آفلاین شده‌اند.
نت بلاکس نوشت: “اختلال جاری شدیدترین مورد از زمان روی کار آمدن حسن روحانی است، و از نظر پیچیدگی فنی و گستردگی شدیدترین قطع خدماتی است که نت بلاکس تاکنون در یک کشور مشاهده می کند.”
مخاطبان بی‌بی‌سی هم از جمله از کاهش شدید سرعت یا قطع خدمات اینترنتی در مشهد، تهران و کرمانشاه خبر می دهند.
برخی از شهروندان در تلاشند تا با انتشار ویدئوها و اخبار در شبکه‌های اجتماعی، امکان بازتاب رسانه‌ای برای اعتراض‌ها را فراهم کنند.
بر اساس یافته‌های بی‌بی‌سی، اعتراض‌ها به افزایش بنزین در گستره ملی رخ داده که در نقشه زیر بازتاب دارد. در این نقشه شهرهایی که تا ساعت هشت شب روز شنبه با اعتراض‌هایی روبه‌رو بودند، دیده می‌شوند.
در سهمیه‌بندی جدید که پنجشنبه شب اعلام شد قیمت بنزین با سهمیه لیتری هزار و ۵۰۰ تومان و بنزین آزاد، لیتری سه هزار تومان تعیین شد. تا پیش از این و در جریان دوران بنزین تک‌نرخی، قیمت بنزین هر لیتر هزار تومان بود.
شهروندان صاحب خودرو برای استفاده از سهمیه خود باید از کارت سوخت استفاده کنند.
ایران دو سال پیش هم صحنه تظاهرات گسترده عمومی در حدود ۸۰ شهر در اعتراض به مشکلات شدید اقتصادی بود. مقام های ایرانی می گویند در آن اعتراضات ۲۲ نفر کشته شدند.
نمایندگان مجلس ایران قرار است روز یکشنبه درباره افزایش بهای سوخت بحث کنند.
محمود صادقی، نماینده مجلس ایران در توییتی از تصویب طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل از ۲۴ آبان در جلسه فوق‌العاده هیأت رییسه فراکسیون امید مجلس خبر داد.
او نوشت: “طبق این طرح هرگونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی باید در قالب لوایح بودجه سنواتی به تصویب مجلس برسد.”
او همچنین گفت که افزایش قیمت به تایید رهبر ایران رسیده بود.
“سناریوهای مختلف اصلاح قیمت‌ها حداقل طی سه جلسه در ماه‌های اخیر بررسی و با مخالفت قاطبه‌ی نمایندگان مجلس از طیف‌های مختلف روبرو شده بود. به رغم مخالفت مجلس افزایش قیمت بنزین پس از طرح پاره‌ای اختلاف‌نظرها در جزئیات آن نهایتا به تصویب سران سه قوه و به تأیید رهبری رسیده است.”
واکنش ها
عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور ایران شنبه شب به تلویزیون دولتی ایران گفت است که “خویشتن داری نیروی انتظامی” در برابر معترضان در صورت ادامه برخی رفتارها پایان خواهد یافت.
او گفت: “وقتی شیشه یک ماشین را می‌شکنند و به بیمارستان حمله می‌کنند یا اینکه به برخی از مراکز حساس و امنیتی تعرض کردند همه اینها موجب ناراحتی و رنجش خاطر مردم عزیزمان شد. می‌خواهم اینجا عرض کنم که نیروی انتظامی، نیروهای امنیتی و نیروهای نظامی ما در هر شرایطی امنیت و اقتدار کشور و منافع و آرامش مردم برایشان اصل است.”
او افزود: “اگر تاکنون مدارا شده است و اگر به گونه‌ای رفتار شده است که توجیه بشوند و این کار را منجر به ناراحتی برای مردم نکنند اما با اقداماتی که غروب امروز در برخی از مناطق انجام داده شد که عده قلیلی بودند تصمیم بر این است در صورتی که ادامه پیدا کند خویشتن داری نیروی انتظامی و نیروهای امنیتی با توجه به درخواست مردم و پیگیری آن ها که گلایه‌مند هم هستند پایان می یابد. ناگزیر هستیم وظیفه خود را انجام دهیم.”
ویدئوهای منتشر شده در شبکه های اجتماعی از اعتراضات نشان دهنده سطح بالای خشونت علیه معترضان بوده است.
در تحولی دیگر مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا شنبه شب در توییتی در حمایت از معترضان نوشته است: “همانطور که یک سال و نیم پیش به مردم ایران گفتم: ایالات متحده با شماست.”
او آن زمان نوشته بود: “پس از چهل سال بیداد، مردم پر افتخار ایران درمورد سوء استفاده های حکومتشان ساکت نمی نشینند. ما هم ساکت نخواهیم ماند. من پیامی برای مردم ایران دارم: ایالات متحده صدای شما را می شنود. ایالات متحده از شما حمایت می کند. ایالات متحده با شماست.”
مورگان اورتاگوس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفت: “آمریکا در کنار مردم رنج کشیده ایران، هنگامی که به بی عدالتی رژیم فاسد حاکم اعتراض می کنند، می ایستد. ما تلاش برای بستن اینترنت را محکوم می کنیم. بگذارید حرفشان را بزنند!”
سناتور جمهوری خواه تام کاتن هم گفت که ایرانی ها از “بی توجهی رژیم به نیازهای اولیه خود درحالی که پول های زیادی را به تروریست ها در سراسر خاورمیانه پمپ می کند خسته اند.”
او هم خواستار حمایت از “معترضان جسور ایرانی که خواستار پاسخگویی آیت الله ها هستند” شد.
ایران اتهام حمایت از تروریسم را رد می کند.
ویل هرد عضو جمهوری خواه در مجلس نمایندگان آمریکا هم در توییتی خواستار کمک به منعکس کردن صدای اعتراض ایرانیان شد.
او نوشت که “تنها راه جلوگیری از حمایت ایران از تروریسم و دستیابی به سلاح های اتمی تغییر دولت است، اما این فقط زمانی اتفاق می افتد که مردم ایران برخیزند.”
خبرها و گزارش‌ها درباره تحولات مربوط به سهمیه‌بندی بنزین را ب
