مقامات جمهوری اسلامی گفته‌اند که نشست فوق‌العاده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتیجه‌ای عاید آمریکا نکرده و رئیس جمهوری آمریکا از تشدید تحریم ایران خبر داده است.
روز پنجشنبه، ۲۰ تیر (۱۱ ژوئیه)، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مورد نشست روز گذشته آژانس انرژی اتمی گفت: “آمریکایی‌ها در صحنه سیاسی جهان منزوی شده‌اند و در جلسه شورای حکام نتوانستند یک خط بیانیه از رئیس شورا بگیرند، خیال می‌کردند با تشکیل این جلسه می‌توانند ایران را محکوم کنند.”
وزیر خارجه جمهوری اسلامی تحریم‌های آمریکا را هم بی‌اثر دانسته و گفته است: “آنها فکر می‌کردند با تحریم می‌توانند اقتصاد کشور را فروپاشند و مردم را از حاکمیت جدا کنند.” ایالات متحده ماه مه سال گذشته اعلام کرد که از برجام خارج می‌شود و از اول ماه مه سال جاری، ارتباط مالی و بانکی و صادرات نفتی ایران را به طور کامل تحریم کرده است.
وی افزوده است: “آمریکایی‌ها معتقد بودند که اگر مقداری وقت‌کشی شود جمهوری اسلامی ایران سقوط می‌کند اما خدا رو شکر با تکیه بر مردمی که از ابتدای انقلاب تاکنون پای کار بودند همه محاسبات غربی‌ها و آمریکایی‌ها و بدخواهان این کشور را باطل کردند و این پیش‌بینی آمریکایی‌ها باطل شد.”
روز گذشته کاظم غریب‌آبادی، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بین‌المللی هم گفت که نشست فوق‌العاده شورای حکام نتیجه‌ای برای آمریکا در پی نیاورد “و هیچگونه خروجی خاصی در پی نداشته است.”
در پایان نشست روز گذشته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور اطلاعیه‌ای گفت که “نشست سی و پنج کشور عضو شورای حکام به منظور بررسی راستی‌آزمایی و نظارت بر ایران به درخواست یکی از کشورهای عضو تشکیل شد.” دستور کار این نشست بررسی دو گزارش اخیر یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس عنوان شده است.
در اطلاعیه آژانس آمده است که شورای حکام تصمیم گرفت که گزارش‌های اخیر مدیرکل در مورد فعالیت هسته‌ای ایران برای اطلاع عموم منتشر شود.
این دو گزارش که در روزهای ۱ و ۸ ژوئیه منتشر شده است شامل نتیجه بازرسی بازرسان آژانس در مورد عبور جمهوری اسلامی از محدودیت‌هایی است که در برجام تعیین شده است. در گزارش مورخ ۱ ژوئیه، آژانس بین‌المللی تایید کرده است که ذخیره اورانیوم غنی شده با خلوص پائین از سیصد کیلوگرم سقف تعیین شده در برجام بیشتر شده است و در گزارش روز ۸ ژئیه نیز اعلام کرده که ایران به غنی‌سازی اورانیوم با خلوص حدود ۴.۵ درصد مبادرت ورزیده است. در برجام، غنی‌سازی ایران محدود به تولید اورانیوم با خلوص حداکثر ۳.۶۷ درصد است.
طبق قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسئول نظارت بر اجرای تعهدات کشورهای امضاکننده برجام و گزارش عملکرد آنها به شورای امنیت است و نشست روز گذشته شورای حکام در مورد واکنش نسبت به عبور ایران از تعهداتش در برجام تصمیم خاصی اتخاذ نکرد.
تصمیم ایران به عبور از محدودیت‌های برجام در واکنش به خروج ایالات متحده از این توافق و عملکرد سایر امضاکنندگان آن در تامین خواسته‌های جمهوری اسلامی بوده است.
ایران اتهام تخلف از تعهدات خود در برجام را نادرست خوانده و گفته است که افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده و تولید اورانیوم با خلوص بالا در چارچوب این توافق و در واکنش به عمل نکردن کشورهای اروپایی به تعهدات آنان صورت گرفته است.
برخی ناظران معتقدند که هدف ایالات متحده از درخواست برگزاری نشست شورای حکام، جلب توجه و حساس کردن افکار عمومی جهان نسبت به جزئیات فعالیت اتمی ایران و عبور این کشور از برخی محدودیت‌های وضع شده در برجام بوده است. آمریکا اقدام ایران را “تخطی” از برجام قلمداد کرده است.
در آستانه برگزاری این نشست، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، در توییتر خود نوشت: “ایران مدت‌های مدید است که مخفیانه و در مغایرت کامل با معامله یکصد و پنجاه میلیارد دلاری جان کری و دولت اوباما به غنی‌سازی مشغول بوده است.” اشاره آقای ترامپ به آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران و اجازه ادامه صدور نفت پس از اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی است. وی افزود: “به خاطر داشته باشیم که قرار بود این توافق ظرف چند سال کوتاه دیگر منقضی شود. تحریم‌های ما به زودی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.”
دونالد ترامپ همواره برجام را “بدترین توافق” توصیف کرده و تاکید داشته است که این توافق مانع از تلاش ایران برای دستیابی به تسلیحات اتمی نمی‌شود. اعتبار برجام ده سال تا سال ۲۰۲۵ میلادی است و به گفته رئیس جمهوری آمریکا، با منقضی شدن زمان این توافق، ایران خواهد توانست بدون هیچ مانعی فعالیت تسلیحات اتمی خود را از سر بگیرد.
دونالد ترامپ خواستار مذاکره با ایران به منظور دستیابی به توافق جدیدی است که به اعتقاد او مانع از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی شود.
مقامات جمهوری اسلامی همواره تاکید داشته‌اند که فعالیت اتمی آنان غیرنظامی و هدف از آن تولید سوخت نیروگاهی است و در صدد دستیابی به تسلیحات اتمی نیستند.
bbc
