نوشته: عبید حسین
برای کشوری که ذخائر ارزی اش رو به اتمام گذاشته است، با کسری بودجه روبروست و برای تامین مالی آینده تلاش می کند، استقبال باشکوه ازمحمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی بی دلیل نیست وآسان می توان به دلایل آن پی برد.
عمران خان، نخست ورزیر پاکستان به پول و آن هم هرچه زودتر نیاز دارد.
محمد بن سلمان با وعده پرداخت میلیاردها دلار کمک به پاکستان به این کشور می آید.
پاکستان اولین مقصد ولیعهد عربستان از چهارکشور آسیایی منجمله مالزی،اندونزی و هند است .
اما کمک مالی تنها یک جنبه از رابطه پاکستان و عربستان سعودی را دربرمی گیرد. رابطه این دو کشور ریشه عمیقی دارد.
استقبال باشکوه
آخرین باری که یک رهبرعربستان سعودی از پاکستان دیدار کرد سال ۲۰۰۶ و آن سفرعبدالله بن عبدالعزیز ،پادشاه وقت عربستان سعودی به این کشور مجهز به بمب اتمی بود که با استقبال پرشکوهی روبرو شد.
برای دیدار محمد بن سلمان تدابیر امنیتی سختی تدارک دیده شده است و عمران خان نخست وزیر پاکستان گفته است که شخصا به آن رسیدگی می کند.
این دیدار زمانی صورت می گیرد که حمله مرگبار به نیروهای امنیتی هند در منطقه کشمیرو اتهام دست داشتن پاکستان در این حمله، به تنش زیادی میان دوکشور منجرشده است.
هند می گوید که چنین حمله ای طی دهسال گذشته سابقه نداشته است .
با توقف تمام پروازدر فرودگاه جنگنده های17 JF پاکستان به محض ورود هواپیمای حامل محمد بن سلمان به آسمان پاکستان آن را همراهی خواهند کرد.
صدها هتل پنج ستاره برای اقامت هیئت هزار نفره عربستان درنظرگرفته شده است و حتی گفته می شود که هزاران کبوتر در مراسم استقبال مورد استفاده قرارمی گیرد.
دولت پاکستان که سال گذشته اتومبیل های لوکس خود را برای پول به حراج گذاشته بود امسال ۳۰۰ دستگاه اتومبیل تویوتای لندکروز برای استفاده میهمانان تدارک دیده است.
محمد بن سلمان طی سفر دوروزه خود دراقامتگاه رسمی عمران خان، نخست وزیر بسرخواهد برد که تاکنون هیچ یک از میهمانان دولت پاکستان در آن اقامت نکرده اند.
چرا پاکستان چنین نیاز مبرمی به پول دارد؟
بانک مرکزی پاکستان تنها هشت میلیارد دلار، ذخیره ارزی دارد و با بحران کسری بودجه روبروست.
از زمانی که عمران خان، ستاره پیشین تیم کریکت پاکستان، در اوت سال گذشته سوگند نخست وزیری ادا کرد، برای کاهش بسته نجات درخواستی از صندوق بین المللی پول تلاش فراوانی برای دریافت کمک مالی از کشورهای دوست بعمل آورده است.
اما صندوق بین المللی پول شرایط بسیار سختی برای پرداخت این بسته نجات تعیین کرده است.
ازاواخر ۱۹۸۰ تاکنون این سیزدهمین باری است که پاکستان درخواست بسته نجات از صندوق بین المللی پول می کند.
دیدار محمد بن سلمان به فاصله کوتاهی از سفر شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد امارات ازپاکستان صورت می گیرد.
امارات متحد عربی قول داده است که شش میلیارد دلار به اقتصاد بحران زده پاکستان کمک کند.
بنا به گزارش وال استریت جورنال پاکستان امیدوار است که مجموعا ۳۰ میلیارد دلاراز امارات و عربستان سعودی کمک دریافت کند.
هنوز جزئیات کمک مالی عربستان به پاکستان در دیدار محمد بن سلمان انتشار نیافته است، اما یکی از مهمترین قرارداد اقتصادی این کشور تاسیس یک پالایشگاه نفت جدید به ارزش هشت میلیارد دلار دربندرگوادر درجنوب پاکستان است.
گوادرشریان حیاتی مجموعه‌ای از پروژه‌های زیرساختی دالان اقتصادی چین پاکستان با سرمایه ۶۰ میلیارد دلاری چین است.
دولت پاکستان برای سرمایه گذاری چین اهمیت زیادی قائل است اما به گفته تحلیل گران این طرح محدودیت هایی نیز بهمراه دارد ازجمله این که کارگران چینی درساخت و سازهای این گونه طرح ها شرکت دارند. همچنین نگرانی‌هایی از بابت نفوذ زیاد چین به وجود آوره است.
به همین دلیل دریافت کمک از عربستان برای پاکستان بسیار با ارزش است.
سعودی ها چه سودی می برند؟
گرچه خیلی راحت این طور بنظر می رسد که پاکستان از سخاوت متحدانش به قیمت ازدست دادن حق حاکمیت خود بهره می برد، اما ماجرا به این سادگی ها نیست.
عربستان هم به پاکستان نیاز دارد.
محمد بن سلمان دربرحه زمانی حساسی که اعتبار جهانی کشورش به دلیل فاجعه انسانی جنگ در یمن و قتل جمال خاشقچی درکنسولگری استانبول به شدت لطمه دیده است به پاکستان سفر می‌کند .
با توجه به این سوابق ممکن است چنین بنظر برسد که ولیعهد عربستان برای تقویت مناسبات کشورش با متحدان وابسته اش حاضر است سرکیسه را شل کند.
از آن گذشته نباید فراموش کرد که پاکستان اهمیت زیادی برای سعودی ها دارد.
بن سلمان قبل از آن که ولیعهد عربستان شود در سال ۲۰۱۶ از پاکستان دیدار کرده بود.سابقه روابط دوکشور به ده ها سال پیش باز می گردد .
وقتی چهل سال پیش شبه نظامیان مخالف عربستان سعودی دست به حمله درشهر مکه زدند این نیروهای پاکستانی بودند که با آن ها مقابله کردند.
ششنک جوشی، کارشناس جنوب آسیا وسردبیرامور دفاعی مجله اکونومیست می گوید: “همیشه این تصور وجود داشته است که اگر عربستان سعودی با بحران امنیتی روبرو شود یا مورد یک حمله گسترده قرار بگیرد پاکستان می تواند از توان نیروهای نظامی خود برای کمک به عربستان استفاده کند.”
“عربستان مانند بسیاری از کشورهای حوزه خلیج فارس ثروتمند است، اما ارتش قوی ندارد. درمقابل پاکستان گرچه ثروت زیادی ندارد ولی دارای ارتش بسیار قوی و قدرتمند است.”
این کارشناس افزود که گمانه زنی هایی در مورد همکاری دیرینه هسته ای این دوکشور وجود دارد که هیچ مدرکی برای اثبات آن در دست نیست. اما گمان می رود که اگر روزی ایران رقیب منطقه ای عربستان سعودی مجهز به سلا ح هسته ای بشود عربستان از پاکستان برای دستر سی به فناوری هسته ای کمک خواهد گرفت.
عربستان سعودی در بین مسلمانان سنی پاکستان نفوذ مذهبی زیادی دارد .
بعد از جنگ شوری سابق در افعانستان دردهه ۱۹۸۰ عربستان یک شبکه بزرگ تعلیمات مذهبی ایجاد کرد که هدف آن بخشی مقابله با نفوذ ایران بود.
یکهفته قبل از دیدار محمد بن سلمان از پاکستان به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب ایران پوسترهای رهبران ایران و پرچم هایی به این مناسبت در پاکستان به چشم می خورد که اکنون جای خود را به تصاویر ولیعهد عربستان داده اند.
هم جواری ایران و پاکستان دلیل دیگری است که عربستان مایل به حفظ رابطه خود با پاکستان است.
آقای جوشی در این مورد می گوید: “عربستان سعودی می خواهد مطمئن شود که پاکستان نزدیکی خود را به عربستان بیشتر از ایران حفظ خواهد کرد.”
شکی نیست که تصمیم چهار سال پیش پاکستان به عدم شرکت در جنگ یمن به رابطه اش با عربستان لطمه زد اما دیدار ولیعهد عربستان سعودی هم زمان با تغییرات جدید درمشی رهبری این کشور صورت می گیرد که به گفته مشرف زیدی، مقاله نویس یک روزنامه پاکستانی “فصل جدیدی ” در رهبری عربستان است .
مسئله طالبان
آن چه براهمیت این دیدارمی افزاید هم زمانی آن با تغییر در جغرافیای سیاسی منطقه است.
مذاکرات غیرمنتظره ای با طالبان برای پایان دادن به جنگ در افغانستان جریان دارد که پاکستان،عربستان سعودی، ایران ،هند و آمریکا در آن سهم دارند.
مذاکرات آتی طالبان با مقامات آمریکا احتمالا روزی که محمد بن سلمان پاکستان را ترک می کند در اسلام آباد انجام خواهد گرفت.
سعودی ها نمی‌خواهند که درحاشیه این مذاکرات تنها نقش نظاره گر را داشته باشند .
به گفته آقای جوشی مذاکرات قبلی درسطح مقامات بلندپایه با طالبان در قطر کشوری که عربستان رابطه تیره ای با آن دارد انجام گرفت و مقامات سعودی می خواهند ازطریق پاکستان به آن چه در این مذاکرات جریان داشته است پی ببرند . آقای جوشی می افزاید: “عربستان سعودی مایل است که با ادامه روند صلح جناح های طالبان نزدیک به این کشور قدرت پیدا کنند و نه جناح هایی که به ایران نزدیک اند.”
محمد بن سلمان در سفر خود به پاکستان با ژنرال قمر جاوید باجوا،فرمانده قدرتمند ارتش پاکستان نیزدیدار خواهد کرد که انتظارمی رود مسئله طالبان یکی از مسائل مورد گفتگوی آنان باشد.
bbc
